From the album "Kill Bill Vol. 1 Soundtrack"
اين را Nancy Sinatra براي فيلم kill Bil خوانده بود. ازش خوشم ميآيد
I was five and he was six
We rode on horses made of sticks
He wore black and I wore white
He would always win the fight
Bang bang, he shot me down
Bang bang, I hit the ground
Bang bang, that awful sound
Bang bang, my baby shot me down.
Seasons came and changed the time
When I grew up, I called him mine
He would always laugh and say
"Remember when we used to play?"
Bang bang, I shot you down
Bang bang, you hit the ground
Bang bang, that awful sound
Bang bang, I used to shoot you down.
Music played and people sang
Just for me the church bells rang.
Now he's gone, I don't know why
And till this day, sometimes I cry
He didn't even say goodbye
He didn't take the time to lie.
دوشنبه، آذر ۰۶، ۱۳۸۵
یکشنبه، آذر ۰۵، ۱۳۸۵
من يا مادر بچهام؟؟؟
ميگويم من را محكوم ميكني به استبداد، تحقير مي كني با نمادهاي پوسيدهء سنت، و برايم تعيين تكليف ميكني به بهانهء دوست داشتن.
يك دختر بيست و پنج- شش ساله با تمام آزاديها، شاديها، نيازها و تجربههايي كه بايد داشته باشد، ميخواهي در چهارچوب ذهني خودت ببري، فقط چون يك جاي دنيا يك روزي شايد 25-26 سال قبل دختري بيست و دو- سه ساله رفتاري كمي شبيه من و افكاري نزديك به من داشته است و به هر دليل از پس زندگي شخصي خودش به نظر تو خوب برنيآمده است.
ميخواهي تمام انديشههايي را كه حاصل 10-12 سال مبارزه و سرسختي و تجربه و
مطالعه و چه و چه است، كنار بگذارم كه چي؟ كه يك روزي شايد ده سال بعد اگر بچهاي به وجود آوردم كه بود نبود آن كاملن به خواست من است، بتوانم از پس تربيت و زندگي آرامش خوب بربيايم.
شايد كمي تند و افراطي ميگويم، اما تو من را رحمي ميبيني كه براي مادر بودن بايد زندگي كند، در صورتي كه من انساني هستم كه شايد روزي بخواهم مادر هم بشوم و يا نه.
ميگويم بگذار شفاف بگويم، من دوست داشتن را كه مجوز تعيين تكليف ميدهد و بهانه ميسازد براي امر و نهي نميفهمم. گرچه حتي هيچ نوع ديگر دوست داشتن را هم ظرف 8 هفته باور نميكنم.
و حالا تو، آن روز كه گفتم من تحت فشار تصميمي گرفتم كه ممكن بود اگر زمان ميگذشت تصميمم متفاوت ميشد و مسئول دست كم بخشي از آن فشار تويي يادت است؟
آرزو ميكنم بتواني دست كم قسمتي از اين آسيبها را جبران كني.
يك دختر بيست و پنج- شش ساله با تمام آزاديها، شاديها، نيازها و تجربههايي كه بايد داشته باشد، ميخواهي در چهارچوب ذهني خودت ببري، فقط چون يك جاي دنيا يك روزي شايد 25-26 سال قبل دختري بيست و دو- سه ساله رفتاري كمي شبيه من و افكاري نزديك به من داشته است و به هر دليل از پس زندگي شخصي خودش به نظر تو خوب برنيآمده است.
ميخواهي تمام انديشههايي را كه حاصل 10-12 سال مبارزه و سرسختي و تجربه و
مطالعه و چه و چه است، كنار بگذارم كه چي؟ كه يك روزي شايد ده سال بعد اگر بچهاي به وجود آوردم كه بود نبود آن كاملن به خواست من است، بتوانم از پس تربيت و زندگي آرامش خوب بربيايم.
شايد كمي تند و افراطي ميگويم، اما تو من را رحمي ميبيني كه براي مادر بودن بايد زندگي كند، در صورتي كه من انساني هستم كه شايد روزي بخواهم مادر هم بشوم و يا نه.
ميگويم بگذار شفاف بگويم، من دوست داشتن را كه مجوز تعيين تكليف ميدهد و بهانه ميسازد براي امر و نهي نميفهمم. گرچه حتي هيچ نوع ديگر دوست داشتن را هم ظرف 8 هفته باور نميكنم.
و حالا تو، آن روز كه گفتم من تحت فشار تصميمي گرفتم كه ممكن بود اگر زمان ميگذشت تصميمم متفاوت ميشد و مسئول دست كم بخشي از آن فشار تويي يادت است؟
آرزو ميكنم بتواني دست كم قسمتي از اين آسيبها را جبران كني.
شنبه، آذر ۰۴، ۱۳۸۵
nightmare!
خواب ديدم خون دماغ شدم. طولاني بود و بند نميآمد. تمام دور لبهايم و زير بينيام و روي صورتم خوني شده بود.
حالت تهوع دارم. دوست ندارم بروم.
حالت تهوع دارم. دوست ندارم بروم.
جمعه، آذر ۰۳، ۱۳۸۵
Widower
يك سري لغت انگليسي هيچ مشابهي تو فارسي ندارد.
مثلن Widow يعني زني كه شوهرش مرده و بعد از آن هنوز ازدواج نكرده است.
Widower يعني مردي كه همسرش مرده و بعد از آن هنوز ازدواج نكرده است.
شايد بشود براي اولي بيوه را انتخاب كرد. حالا تو فرهنگ فارسي(عميد) بيوه يعني زني كه شوهرش مرده يا به دليل طلاق از او جدا شده است.
اما براي دومي هيچ واژهي مشابهي وجود ندارد.
1. برخلاف بقيه صفتها كه در فارسي كمتر بر اساس جنسيت متفاوت است، بيوه فقط مخصوص زنان است.
2. مردن همسر براي يك مرد به نظر مي آيد آنقدر چيز بياهميتي بوده است كه چنين واژهاي اصلن در فرهنگ ما كاركردش را پيدا نكرده است.
3. زوجيت براي مردان در فرهنگ ما فقط از لحاظ فيزيكي و نه احساسي تعريف شده است، كه مرگ يك همسر كوچكترين فشار عاطفي به نظر وارد نميكرده است بر آقايان كه اين ميتواند دليلش چند همسري يا داشتن چند يار جنسي همزمان بوده باشد كه تمركز عاطفي بر يك نفر را تقريبن از بين ميبرد و نابرابري عاطفي بين زن و مرد به وجود ميآورد.
4. طلاق همان طور كه الآن هم عرف بر زنان فشار مي آورد، همپايه مرگ شوهر محسوب ميشده است و شايد از لحاظ فشار روحي و احساسي معادل آن، و ازدواج مجدد پس از يك بار طلاق چنان عجيب و نامرسوم بوده است كه واژهاي براي آن شرايط در نظر گرفته شده است. ( گرچه اين معني از بيوه امروز بسيار نامرسوم است خوشبختانه و اميدوارم اين به معني پيشرفت فرهنگ باشد.)
***پينوشت: كمي با بدبيني نسبت به فرهنگ مردسالارانه نوشتم. و فقط منظورم گستره تاريخي فرهنگ است و نه واقعيت امروز. چون مطمئنم كه امروز زوجيت براي مردان هم بسيار كاركرد احساسي- عاطفي پيدا كرده است. اما بد نيست اگر ببينيم تفاوت اختلاف امروز هم از كجاها آب مي خورد.
مثلن Widow يعني زني كه شوهرش مرده و بعد از آن هنوز ازدواج نكرده است.
Widower يعني مردي كه همسرش مرده و بعد از آن هنوز ازدواج نكرده است.
شايد بشود براي اولي بيوه را انتخاب كرد. حالا تو فرهنگ فارسي(عميد) بيوه يعني زني كه شوهرش مرده يا به دليل طلاق از او جدا شده است.
اما براي دومي هيچ واژهي مشابهي وجود ندارد.
1. برخلاف بقيه صفتها كه در فارسي كمتر بر اساس جنسيت متفاوت است، بيوه فقط مخصوص زنان است.
2. مردن همسر براي يك مرد به نظر مي آيد آنقدر چيز بياهميتي بوده است كه چنين واژهاي اصلن در فرهنگ ما كاركردش را پيدا نكرده است.
3. زوجيت براي مردان در فرهنگ ما فقط از لحاظ فيزيكي و نه احساسي تعريف شده است، كه مرگ يك همسر كوچكترين فشار عاطفي به نظر وارد نميكرده است بر آقايان كه اين ميتواند دليلش چند همسري يا داشتن چند يار جنسي همزمان بوده باشد كه تمركز عاطفي بر يك نفر را تقريبن از بين ميبرد و نابرابري عاطفي بين زن و مرد به وجود ميآورد.
4. طلاق همان طور كه الآن هم عرف بر زنان فشار مي آورد، همپايه مرگ شوهر محسوب ميشده است و شايد از لحاظ فشار روحي و احساسي معادل آن، و ازدواج مجدد پس از يك بار طلاق چنان عجيب و نامرسوم بوده است كه واژهاي براي آن شرايط در نظر گرفته شده است. ( گرچه اين معني از بيوه امروز بسيار نامرسوم است خوشبختانه و اميدوارم اين به معني پيشرفت فرهنگ باشد.)
***پينوشت: كمي با بدبيني نسبت به فرهنگ مردسالارانه نوشتم. و فقط منظورم گستره تاريخي فرهنگ است و نه واقعيت امروز. چون مطمئنم كه امروز زوجيت براي مردان هم بسيار كاركرد احساسي- عاطفي پيدا كرده است. اما بد نيست اگر ببينيم تفاوت اختلاف امروز هم از كجاها آب مي خورد.
ويروس مزخرف زنانه
يك روزهايي هست كه به ترك ديوار گير ميدهي كه چي مثلن ترك خوردهاي كه بگويي چي؟
حسهايت خالص و غليظ ميشوند، بدون پشيزي ارزش قائل شدن براي تعادل. مثلن متنفري و همزمان عاشق. دلتنگي و نيز به شدت بيحوصلهء ديدار. پر انرژي ميشوي ولي در عين حال انگار كوه كندهاي. حوصله نفس كشيدن هم نداري.
به خودت چنان گير ميدهي كه گويا انگلتر از تو نيست در جامعه.
چنان تلخي كه..... حوصلهء نوشتن ندارم.
از طرفي هم مزخرف مينويسم.
موضوع اين است كه نميشود، نبايد، قانون مدني نميگذارد تو اين روزهاي مزخرف صيغهء طلاق جاري بشود. باطل است. و تا آخرين روزش هم گرچه عزم بر طلاق باشد، نفقه بر مرد واجب است و تمكين از گردهء زن رفع شده است. حالا تو هي بگو ميشود و توانايي بايد كسب كرد و چه و چه .... . فهميدن مساله شايد عاقلانهتر از تغيير صورت مساله باشد.
حسهايت خالص و غليظ ميشوند، بدون پشيزي ارزش قائل شدن براي تعادل. مثلن متنفري و همزمان عاشق. دلتنگي و نيز به شدت بيحوصلهء ديدار. پر انرژي ميشوي ولي در عين حال انگار كوه كندهاي. حوصله نفس كشيدن هم نداري.
به خودت چنان گير ميدهي كه گويا انگلتر از تو نيست در جامعه.
چنان تلخي كه..... حوصلهء نوشتن ندارم.
از طرفي هم مزخرف مينويسم.
موضوع اين است كه نميشود، نبايد، قانون مدني نميگذارد تو اين روزهاي مزخرف صيغهء طلاق جاري بشود. باطل است. و تا آخرين روزش هم گرچه عزم بر طلاق باشد، نفقه بر مرد واجب است و تمكين از گردهء زن رفع شده است. حالا تو هي بگو ميشود و توانايي بايد كسب كرد و چه و چه .... . فهميدن مساله شايد عاقلانهتر از تغيير صورت مساله باشد.
پنجشنبه، آذر ۰۲، ۱۳۸۵
يادمان خشونت
فقط يك اعتراض.
اين كه هر بار تو سرشان بزني و هر سال يادآوري كني كه وحشيگريشان و ميزان نفرت، خيلي بيش از آدميت بوده است.
مي گويم اين كه هزينه هر انقلابي چي است؟ اين كه حذف مخالف يعني چي؟ اين كه برخورد حذفي و يا خشونت بار چه فرقي دارد همهشان جاي بحث دارد.
اما اين كه كسي را بدون دادگاه و محاكمه و بدون دليل قانوني، مخفيانه و دزدانه، بكشي و از جسدش هم نگذري و تكه تكه كني و هر زوري كه داري وارد كني، جز وحشيگري و تنفر چي را ميتواند نشان بدهد؟
اين كه تو چشمهايشان زل بزنيم بيحرف، بگذاريم هر چه اهانت در عمرشان بهشان شده را بالا بيآورند، هر چه مشت ناروا خورده را تحويلمان بدهند، يعني اعتراض.
يعني سركوفت به خاطر رفتاري كه مرتكب شدهاند و حتي از يادآوريش هم بيزارند.
دو سر كوچهء دو متري را بستند از زماني حدود نه صبح( شايد كمي ديرتر يا زودتر)، كه كسي ياد چيزي نكند.
مراسم فروهرها اجازهء برگزاري نگرفت.
اين كه هر بار تو سرشان بزني و هر سال يادآوري كني كه وحشيگريشان و ميزان نفرت، خيلي بيش از آدميت بوده است.
مي گويم اين كه هزينه هر انقلابي چي است؟ اين كه حذف مخالف يعني چي؟ اين كه برخورد حذفي و يا خشونت بار چه فرقي دارد همهشان جاي بحث دارد.
اما اين كه كسي را بدون دادگاه و محاكمه و بدون دليل قانوني، مخفيانه و دزدانه، بكشي و از جسدش هم نگذري و تكه تكه كني و هر زوري كه داري وارد كني، جز وحشيگري و تنفر چي را ميتواند نشان بدهد؟
اين كه تو چشمهايشان زل بزنيم بيحرف، بگذاريم هر چه اهانت در عمرشان بهشان شده را بالا بيآورند، هر چه مشت ناروا خورده را تحويلمان بدهند، يعني اعتراض.
يعني سركوفت به خاطر رفتاري كه مرتكب شدهاند و حتي از يادآوريش هم بيزارند.
دو سر كوچهء دو متري را بستند از زماني حدود نه صبح( شايد كمي ديرتر يا زودتر)، كه كسي ياد چيزي نكند.
مراسم فروهرها اجازهء برگزاري نگرفت.
چهارشنبه، آذر ۰۱، ۱۳۸۵
یکشنبه، آبان ۲۸، ۱۳۸۵
عروسك
گاهي به چيزي، به كاري اطمينان داري، اما تنهايي و همه با انگشت نشانت ميدهند.
گاهي به خودت ايمان داري، اما خندهء استهزا مداوم و بلند است.
گاهي پس از يقين چندباره، باز و باز و باز زير سوال ميروي.
گاهي به خودت ايمان داري، اما خندهء استهزا مداوم و بلند است.
گاهي پس از يقين چندباره، باز و باز و باز زير سوال ميروي.
اشك ميريختم، اما ميخنديدم و با هزار زحمت كه لحن صدايم عوض نشود ادامه ميدادم. ميخواستم با صداي خودش تكرار كند كه من اطمينانم، ايمانم و يقينم از كجا ميآيد. اما نميشد، زمانش نبود. چيزي نگفتم. نپرسيدم. نخواستم.
خوب ميفهميد كه قرارم بر نگفتن است، اما از همان اولين اشك فهميد و پرسيد. برايم كافي بود. صدايش كافي بود. و توجهش قرص.
بعد از اين همه روز باز ميپرسد..... نگران تجربهام است. اما بديهي است! ميدانم چنان ايدهآل خواهم كرده است كه هر چه غير آرماني را بيوقفه رها كنم. لوس شده ام و مغرور. و ميداند!
مي پرسد: مطمئني؟ (و جوري كه تا ته دل آدم خالي ميشود و از هر شكي مشكوكتر است) و تا ته دلم خالي ميشود، مثل هميشه.
و ديدي چه لذتي دارد وقتي بطري خالي خالي را تو چشمه فرو ميكني! وقتي حس ميكني زير پايت خالي خالي است و داري تو دره ليز ميخوري و يكدفعه از خواب بيدار ميشوي و ميبيني زير پايت قرص و محكم است!
ميگويم: "من گفتم اما تو چيزي نگفتي؟" ميگويد:" من هم مطمئنم... "
ما عشقبازي ميكنيم. ما خوشحاليم. ما شادي ميكنيم. ما ميخنديم. ما زندگي مي كنيم. ما ميخواهيم. ما اجابت ميكنيم. ما ناز ميكنيم. ما ناز مي كشيم. ما مي رويم. ما باز پيدا ميكنيم. ما باز عاشق ميشويم.
ما مشقهايمان را، ما عشقهايمان را، ما شعارهايمان را، ما روياهايمان را، ما افسانهها را، ما كتابها را، ما آرمانها را زندگي مي كنيم.
شده چند بار عاشق بشوي؟ شده! شده هر بار بهتر از بار قبل عاشق بشوي!
شده چندين بار يكي را عاشق بشوي؟ و هر بار بهتر از قبل؟
شده چندين بار انتخاب كني؟ شده! شده هر بار بهتر از بار قبل انتخاب كني!
شده چندين بار يكي را انتخاب كني؟ و هر بار بهتر از قبل؟
ميبيني ما رو به جلوييم. من هر بار لوستر ميشوم و زيادهخواهتر. و تو هر بار عزيزتر ميشوي و تكدانهتر. ديگر نميترسم از زيادهخواهيم. نميترسم از سخت پسندي و سخت گيريم. تو نيستي اما هر بار محكمتر ميماني.
يادم بماند: اين بين كسي را نرنجانم. كسي را نيازارم. كسي را بازي ندهم. كسي را كوچك نكنم. كسي را منتظر نگذارم. كسي را كسي را كسي را ..... نرانم.
جمعه، آبان ۲۶، ۱۳۸۵
توقع
يادم نميآيد كدام فيلسوف و يادم نميآيد دقيقن چه جملهاي اما چيزي شبيه به اين دارد كه :
هيچ ارزش جمعي نيست كه قبلش يك ارزش فردي را براي خود آن فرد حاصل نكرده باشد.
قهرماناني كه اخلاقياتشان نزديكترينهايشان را آزار ميدهد، برايم نمونه بارز نياز به كاركرد اين جمله هستند. و امشب چيز جديدي به ذهنم رسيد كمك به ديگران فقط تا وقتي ارزش انساني تو حفظ بشود ميتواند مفيد باشد.
اخلاق گندي دارم كه تا وقتي توقعي نباشد، حاضرم سختترين كارهايي را كه از دستم برميآيد براي كمك انجام بدهم اما به محض اينكه حس كردم متوقعي، يا طلبكار چيزي هستي كه من تعهدي در قبالش ندارم، آن وقت خيلي خيلي سخت خواهم گرفت.
چهارشنبه، آبان ۲۴، ۱۳۸۵
روسري زرد و مفقودالاثر
از راهنمايي و يا شايد كمي عقبتر عادت داشتم وقتي كتاب درسي يا جزوه اي چيزي مي خواندم، بعضي از جاهاي آن كه با چيز ملموسي تو ذهنم شبيه بود، از آن به بعد با همان تكه حفظ كنم و يا يادش بگيرم. مثلن فلان صحنهء فلان فيلم شبيه فلان قانون فيزيك، فلان واكنش شيمي شبيه فلان اتفاقي كه افتاد. يا فلان دنباله رياضي مثل فلان مورد بين من و فلاني تكرار مي شود چيزهايي شبيه اين....
گاهي اين شباهتها را گوشه كتاب يا جزوه نوشتم و بعد از مدتي وقتي دوباره ميبينمش، باعث مي شود خيلي چيزها را مرور كنم.
براي كنكور بايد چيزهايي را بخوانم كه به عمرم نميدانستم يا نشنيده بودم، به خصوص حقوق مدني زنان و خانواده كه برگرفته از اسلام است.
گاهي اين شباهتها را گوشه كتاب يا جزوه نوشتم و بعد از مدتي وقتي دوباره ميبينمش، باعث مي شود خيلي چيزها را مرور كنم.
براي كنكور بايد چيزهايي را بخوانم كه به عمرم نميدانستم يا نشنيده بودم، به خصوص حقوق مدني زنان و خانواده كه برگرفته از اسلام است.
يكي از مواردي كه زن طبق آن شرايط ميتواند درخواست طلاق بدهد: اگر شوهر زن 4 سال تمام مفقودالاثر باشد.*1 البته بايد همه مراحل قانوني آن يعني سه بار انتشار آگهي در روزنامه رسمي براي ارائه اطلاعات از اشخاصي كه ممكن است خبري از شوهرشان داشته باشند، طي شود. سپس حاكم مي تواند حكم به طلاق زن بدهد. اگر شوهر غايب در طي اين مراحل حتي خودي نشان دهد و يا تماسي بگيرد، ديگر غايب تلقي نخواهد گشت. اگر او پس از صدور حكم طلاق و پيش از تمام شدن مدت عده*2 بازگردد حق رجوع*3 دارد و درخواست زن باطل است.
جلوي اين پاراگراف همين چندين روز اخير نوشته بودم : "آخرين فرصت، روسري زرد"
فكر كن شوهرت دست كم شش ماه بيخبر نبوده است وقتي با هزار زحمت ميخواهي زندگيت را مستقل كني و رها شوي، فقط كافي در آخرين فرصت يك بار بهت زنگ بزند، همه چيز بايد از اول طي بشود. آخرين فرصتها، آخرين لحظات، وقتي كارد به استخوانت رسيده است، از لحاظ روحي فشار چندبرابري ميآورد. دست كم تصور من اين است.
***پي نوشت:
*1 با يك شرط ضمن عقد پس از اصلاحات سال 61 / ميتوان 4 سال را به 6 ماه در عقدنامه هاي كنوني و با امضاي طرفين زير اين شرط خاص زمان را كوتاهتر كرد. گرچه در قانون مدني ايران هنوز همان 4 سال شرط است.
*2 مدت عده سه ماه (يا گذشت سه دور قاعدگي)پس از صدور حكم طلاق توسط حاكم را گويند كه زن در اين مدت حق ازدواج با كس ديگري ندارد.
*3 در بعضي طلاقها كه اين مورد هم از آن نوع است، اگر پيش از تمام شدن مدت عده مرد بخواهد بازگردد، مي تواند بازگشته و بدون عقد مجدد ادامه زندگي دهد و در مقابل رجوع مرد، زن اجازهء مخالفت را از ديد قانون ندارد.
یکشنبه، آبان ۲۱، ۱۳۸۵
شنبه، آبان ۲۰، ۱۳۸۵
جمعه، آبان ۱۹، ۱۳۸۵
The Wind That Shakes The Barley
فيلم خوبي بود. درآوردن چنين موضوعات اخلاقي، انساني بدور از قضاوت كار سادهاي نيست. اما كن لوچ از پسش خوب برآمده بود.
اجبار بر مبارزهء مسلحانه(مبارزه ايرلنديها براي دفاع از حيثيت و زندگيشان).
تفاوت بين مبارزهء كاركردي و قهرمانبازي و شعار(مرگ ميكائيل فقط به خاطر نگفتن اسمش به انگليسي).
اجبار بر قتل و خشونت(اولين قتل عام سربازان انگليسي در بين جاده و واكنش مبارزان).
پيچيدگيهاي انتخاب در شرايط خاص( انتخاب بين رفتن ديمين براي درس و تدريس يا ماندن و ادامهء مبارزه).
پيچيدگيهاي شرايط مبارزه(عشق ديمين و سيند و ناچاري مبارزه).
انتخاب بين اصول انساني(برخورد با خائن و كشتن دوست و پسربچهء 17 سالهء ناچار).
بازنگري بر هدفهاي بديهي در هر لحظه و سپس ادامه( دادگاه بازاري نزول گير و پيرزن بيچاره).
چالش بين افراد چريك و دولتمرداني كه به سياست ميپردازند(جايي كه به تدي گفته ميشود واي به ايرلندي كه تو بخواهي ادارهاش كني).
موضع گيري مذهب و كليسا و تعدادي از مبارزان به نفع ثروتمندان( سخنراني كشيش و بحث ديمين).
و در انتها صحنهء اعدام ديمين با فرمان آتش تدي برادرش، به نظرم اوج فيلم بود. و نامهء آخر ديمين براي سيندي هم....
" ....تمام ذرههاي روح و بدنت را دوست دارم....يك بار گفتي كه آرزو داري بچه هايي داشته باشي سالم و شاد كه در آزادي رشد كنند و خوشبختي را بهشان ياد بدهيم. به نظرم اين حق تو است و تو شايستگيش را داري، اما فكر مي كنم اين به اين زوديها ممكن نشود..."
فقط حيف كه خيلي دير اكران ميشود و خيلي هم طولاني است.
اجبار بر مبارزهء مسلحانه(مبارزه ايرلنديها براي دفاع از حيثيت و زندگيشان).
تفاوت بين مبارزهء كاركردي و قهرمانبازي و شعار(مرگ ميكائيل فقط به خاطر نگفتن اسمش به انگليسي).
اجبار بر قتل و خشونت(اولين قتل عام سربازان انگليسي در بين جاده و واكنش مبارزان).
پيچيدگيهاي انتخاب در شرايط خاص( انتخاب بين رفتن ديمين براي درس و تدريس يا ماندن و ادامهء مبارزه).
پيچيدگيهاي شرايط مبارزه(عشق ديمين و سيند و ناچاري مبارزه).
انتخاب بين اصول انساني(برخورد با خائن و كشتن دوست و پسربچهء 17 سالهء ناچار).
بازنگري بر هدفهاي بديهي در هر لحظه و سپس ادامه( دادگاه بازاري نزول گير و پيرزن بيچاره).
چالش بين افراد چريك و دولتمرداني كه به سياست ميپردازند(جايي كه به تدي گفته ميشود واي به ايرلندي كه تو بخواهي ادارهاش كني).
موضع گيري مذهب و كليسا و تعدادي از مبارزان به نفع ثروتمندان( سخنراني كشيش و بحث ديمين).
و در انتها صحنهء اعدام ديمين با فرمان آتش تدي برادرش، به نظرم اوج فيلم بود. و نامهء آخر ديمين براي سيندي هم....
" ....تمام ذرههاي روح و بدنت را دوست دارم....يك بار گفتي كه آرزو داري بچه هايي داشته باشي سالم و شاد كه در آزادي رشد كنند و خوشبختي را بهشان ياد بدهيم. به نظرم اين حق تو است و تو شايستگيش را داري، اما فكر مي كنم اين به اين زوديها ممكن نشود..."
فقط حيف كه خيلي دير اكران ميشود و خيلي هم طولاني است.
چهارشنبه، آبان ۱۷، ۱۳۸۵
حق داشتن فرزند
ميگويد من هيچ وقت بخشيده نشدم، پس ياد نگرفتم ببخشم.
ميگويم موضوع بخشيدن و نبخشيدن نيست، موضوع اين است كه تو به خودت و مخاطبت فرصت توضيح نميدهي. اگر خودت براي كاري توضيحي داري، گرچه حتي اگر براي طرف توضيحت كافي باشد، باز خودت را نميبخشي و چندين و چند بار موضوع را تكرار مي كني و گاه عذر خواهي. در مورد ديگران هم همينطور است، حتي وقتي دليل كاري يا توضيح رفتاري را ميشنوي، انگار نه انگار كه چيزي گفته شده است، باز همه چيز را دور مي زني و تكرار ميكني، براي بار چندم، و اين باعث مي شود طرف مقابلت حتي اگر كار اشتباهي هم كرده باشد، فقط در مقابل تكرار چندين بارهء تو موضع بگيرد و از كار اشتباهش دفاع كند.
ميپذيرد و خيلي ناراحت ميشود، از خودش، و باز دورهء وسيعي از خاطرات تلخ كودكي يادش مي آيد. سالهاي بين دو تا حدود پنج سالگي را با مادرش در زندان سياسي بودهاست ( بعد از انقلاب). و بعد وقتي مادرش آزاد شدهاست كه پدر اعدام شده بودهاست. هيچ خاطرهاي از مردي كه قبولش داشته باشد و بهش نزديك بوده باشد، ندارد. چون مادرش سرسختانه با تنها عشق از دست رفته سر كردهاست.
ميگويد امكان نداشت مامان از چيزي كوتاه بيايد، تنبيهها ماهها و گاه سالها طول ميكشيد. ميپرسم مادرت شكنجه هم شده بود؟.... (من اسم اين را ميگذارم باز توليد خشونت و شرط ميبندم كه اگر با خودش روراست نباشد، تا بچهء او هم نامتعادل بماند.)
ميگويم طبيعي است، چون آدمهاي سياسي آن زمان، به قدري آرمانگرا بودند و سرسخت كه گاه سر آرمانشان زندگي خودشان و اطرافيانش را تباه ميكردند، به نظر ميآيد ايدئولوژي، آنها را چنين سرسخت و نامتعادل ميكرد، اما اين به اين معني نيست كه ديگر پدر مادرها، بچههايشان را به بهترين حالت تربيت كردند؛ و تو خيلي چيزها را از دست دادهاي. نه!
ميگويم موضوع بخشيدن و نبخشيدن نيست، موضوع اين است كه تو به خودت و مخاطبت فرصت توضيح نميدهي. اگر خودت براي كاري توضيحي داري، گرچه حتي اگر براي طرف توضيحت كافي باشد، باز خودت را نميبخشي و چندين و چند بار موضوع را تكرار مي كني و گاه عذر خواهي. در مورد ديگران هم همينطور است، حتي وقتي دليل كاري يا توضيح رفتاري را ميشنوي، انگار نه انگار كه چيزي گفته شده است، باز همه چيز را دور مي زني و تكرار ميكني، براي بار چندم، و اين باعث مي شود طرف مقابلت حتي اگر كار اشتباهي هم كرده باشد، فقط در مقابل تكرار چندين بارهء تو موضع بگيرد و از كار اشتباهش دفاع كند.
ميپذيرد و خيلي ناراحت ميشود، از خودش، و باز دورهء وسيعي از خاطرات تلخ كودكي يادش مي آيد. سالهاي بين دو تا حدود پنج سالگي را با مادرش در زندان سياسي بودهاست ( بعد از انقلاب). و بعد وقتي مادرش آزاد شدهاست كه پدر اعدام شده بودهاست. هيچ خاطرهاي از مردي كه قبولش داشته باشد و بهش نزديك بوده باشد، ندارد. چون مادرش سرسختانه با تنها عشق از دست رفته سر كردهاست.
ميگويد امكان نداشت مامان از چيزي كوتاه بيايد، تنبيهها ماهها و گاه سالها طول ميكشيد. ميپرسم مادرت شكنجه هم شده بود؟.... (من اسم اين را ميگذارم باز توليد خشونت و شرط ميبندم كه اگر با خودش روراست نباشد، تا بچهء او هم نامتعادل بماند.)
ميگويم طبيعي است، چون آدمهاي سياسي آن زمان، به قدري آرمانگرا بودند و سرسخت كه گاه سر آرمانشان زندگي خودشان و اطرافيانش را تباه ميكردند، به نظر ميآيد ايدئولوژي، آنها را چنين سرسخت و نامتعادل ميكرد، اما اين به اين معني نيست كه ديگر پدر مادرها، بچههايشان را به بهترين حالت تربيت كردند؛ و تو خيلي چيزها را از دست دادهاي. نه!
از مبارزان سياسي- اجتماعي كه تا به حال ديدهام يا شنيدهام، به تعداد انگشتان دستم هم به ياد نميآورم كه فرزندان معمول و متعادلي داشته باشند. اين نقطه ضعف بزرگي به حساب مي آيد. به نظرم ميشود ازدواج و فرزند داشتن را جبر زندگي تصور نكرد. به نظرم شايد بشود، خواستههاي شخصي و خواستههاي جمعي همه را با هم نداشت. به نظرم ميشود تابوي خانواده را شكست. به نظرم لذت داشتن فرزند نبايد توجيه يك عمر زندگي بدون امنيت و آرامش براي يك انسان ديگر بشود.
به نظرم حق داشتن فرزند چيز سادهاي نيست كه پيش فرض براي هر كسي وجود داشته باشد.
چرا اينها را مينويسم؟ چون نگرانم، درست وقتي كوزهگر تو كوزه ميافتد، همهء تجربه و دانشش ميپرد. نگرانم.
عشقولانهها
كيوان عزيز در سيو پنج درجه، بحث خوبي را راجع به واژههاي عاشقانه مطرح كرده است. مثل هميشه حسابي مفيد است.
سهشنبه، آبان ۱۶، ۱۳۸۵
فكرداني
چيزهايي هست كه ميخواستم راجع بهشان بنويسم و وقت نميشود يا زمانش از نظر ذهني خودم گذشته فقط يك اشاره ميكنم كه لال از دنيا نروم:
حكم اعدام صدام به نظرم ميتوانست حبس ابد يا چيزي شبيه آن باشد، حق كشتن انسانها از آن مواردي است كه هيچ وقت شرايطش در ذهنم كافي نميشود.
داستان پخش شدن فيلم خصوصي از زندگي آن دخترك بينوا، جز واقعيات كثيف فرهنگ امروز ايران است كه متاسفانه يك جوري همهگير هم شده است. مخم سوت ميكشد وقتي بهش فكر ميكنم.
همكلاسي توقع دارد به جاي دقيق گوش دادن، مرتب از تو سوال كند، فقط به اين بهانه كه تو سريعتر مطلب را ميفهمي. حتي اگر مطمئن است كه تو بخشي از مطالب را از دست ميدهي، باز اين را حق خودش و وظيفهء تو ميداند. از توقعات و انتظارات بيجا زده ميشوم. كم تحمل شدهام.
ميگويد امشب خواستگاري از دوست دختر برادرم براي برادرم است. چه جالب! چه خوب! تبريك چند وقت با هم بودند؟ يك سال!!!!!!!!!
دختر سه سال است كه عقد كرده است، شوهرش وكيل است، خودش هم ليسانس دارد. تو يك كلاس نسبتن گران باهاش آشنا شدهام. راجع به كمپين باهاش صحبت ميكنم، قرار ميشود فردا بعد از صحبت با همسرش نظرش را بگويد، ميگويد تمام حقوق به نظرم بايد عوض بشود جز تمكين، چون تمام هدف زناشويي، همين در اختيار بودن تمام و كمال جنسي زن است و اين اجحاف نيست..... شاخ در ميآورم. وقتمان تمام ميشود. فكر مي كنم فردا چي بهش بگويم و از كجا شروع كنم؟
و باز براي تو: هر لحظه كه احساس شادي ميكنم، هر لحظه كه از چيزي لذت ميبرم، هر لحظه كه جلو ميرود و من از چيزي خرسند ميشوم، بلافاصله يك غمي مثل يك كلوخ ميخورد درست وسط پيشانيم، چون مي دانم كه تو اين شادي را نداري. و مي دانم كه چيزي نابرابر دارد پيش ميرود، گرچه ناگريز.
چندين ماه پيش بود ميگفت: يادت باشد آنجا با زندان خيلي فرق ميكند. شرايط او با زنداني خيلي فرق ميكند. رابطهء شما با .... خيلي فرق ميكند. همه را ميدانم اما ..... . من ناراحتم كه من از چيزي شادم، كه تو را شاد نميكند.
پي نوشت: ***
راستي اينجا امروز زياد كليك كنيد
اينجا را براي حذف سنگسار امضا كنيد
اينجا را هم پر كنيد و بفرستيد براي عاليجنابان
یکشنبه، آبان ۱۴، ۱۳۸۵
استقلال
استقلال خوب است، به شرطي كه يك انتخاب باشد، نه اجبار!
فاصلهء بين من و او، به اندازهء انتخاب و اجبار است. بايد سوراخهاي اجبارش پر بشود تا بشود خودش را ديد.
پنجشنبه، آبان ۱۱، ۱۳۸۵
دلتنگي
نميشود. نميتوانم ادامه بدهم. ميگويد يك يا دو هفته صبر كن بعد تصميم بگير. مي دانم تصميم چيخواهد بود اما صبر مي كنم چون بداند كه احترام متقابل به نظر ديگري را در سختترين شرايط هم مراعات ميكنم، نه چون شعار زيبايي است، مثل آشناياني كه ازشان بيزار است.
سرم درد مي كند. دلم درد ميكند. چشمهايم از سردرد كوچك شدهاند.
گفته بودم لوسم مي كني. گفته بودم زيادهخواهم ميكني. گرچه دلتنگي امانم را بريده است اما خوشحالم كه كسي به گرد پايت هم نميرسد.
مثل حفرهء بزرگي كه جايي ايجاد ميشود و تمام چيزهاي اطرافش را به داخل ميمكد. تا چندين روز پيش حفره را نمي ديدم. اما حالا حفرهءنبودن تو دارد همه چيزم را مي خورد.
دلم براي صدايت تنگ شده است.
دلم براي چشمهايت وقتي با تعجب گرد ميشد، تنگ شده است.
دلم براي خندههاي مغرورانه ات كه با من مهربان بود تنگ شده است.
دلم براي دستهايت تنگ شده است.
دلم براي نگفتنهايت تنگ شده است.
دلم براي بويت كه حتي در سردترين شرايط هم مهربان بود تنگ شده است.
دلم براي هر كلمهات كه شايد به تعداد انگشتان يك دست هم چيز اضافهاي نداشت، تنگ شده است.
دلم براي جملههاي دقيقي كه من را محترمانه و بزرگوارانه، حتي نقد ميكرد ( چه برسد به تشويق و شكوفايي و تمجيد)، تنگ شده است.
دلم براي اسمم زماني كه تو ميخوانديش، تنگ شده است.
دلم براي بازيهايي كه ميساختيم، براي شاديهايي كه ميكرديم، براي لذتهايمان، براي دغدغههايمان، دلم براي خودم وقتي با تو بودم، تنگ شده است.
خوب بسم است، آره اگر بخواهم، توانايي اين تجربه را هم دارم، اما نميخواهم. من دل تنگم.
سرم درد مي كند. سرم خيلي درد ميكند و دل تنگم.
سرم درد مي كند. دلم درد ميكند. چشمهايم از سردرد كوچك شدهاند.
گفته بودم لوسم مي كني. گفته بودم زيادهخواهم ميكني. گرچه دلتنگي امانم را بريده است اما خوشحالم كه كسي به گرد پايت هم نميرسد.
مثل حفرهء بزرگي كه جايي ايجاد ميشود و تمام چيزهاي اطرافش را به داخل ميمكد. تا چندين روز پيش حفره را نمي ديدم. اما حالا حفرهءنبودن تو دارد همه چيزم را مي خورد.
دلم براي صدايت تنگ شده است.
دلم براي چشمهايت وقتي با تعجب گرد ميشد، تنگ شده است.
دلم براي خندههاي مغرورانه ات كه با من مهربان بود تنگ شده است.
دلم براي دستهايت تنگ شده است.
دلم براي نگفتنهايت تنگ شده است.
دلم براي بويت كه حتي در سردترين شرايط هم مهربان بود تنگ شده است.
دلم براي هر كلمهات كه شايد به تعداد انگشتان يك دست هم چيز اضافهاي نداشت، تنگ شده است.
دلم براي جملههاي دقيقي كه من را محترمانه و بزرگوارانه، حتي نقد ميكرد ( چه برسد به تشويق و شكوفايي و تمجيد)، تنگ شده است.
دلم براي اسمم زماني كه تو ميخوانديش، تنگ شده است.
دلم براي بازيهايي كه ميساختيم، براي شاديهايي كه ميكرديم، براي لذتهايمان، براي دغدغههايمان، دلم براي خودم وقتي با تو بودم، تنگ شده است.
خوب بسم است، آره اگر بخواهم، توانايي اين تجربه را هم دارم، اما نميخواهم. من دل تنگم.
سرم درد مي كند. سرم خيلي درد ميكند و دل تنگم.
یکشنبه، آبان ۰۷، ۱۳۸۵
من يا غرور؟ اخلاق يا غرور؟ من يا او؟
- با حكم 15 سال رفت زندان. دو- سه سال بعد همسر جوانش طلاق گرفت. آنها عاشق هم بودند. رژيم تغيير كرد و بعد از حدود پنج سال آزاد شد. همسر سابقش هنوز تنها بود، برگشت و تقاضاي ازدواج مجدد با او كرد، نپذيرفت. التماس كرد، مرد نپذيرفت و گفت كه ديگر هرگز ازدواج نخواهد كرد، اما هنوز دوستش داشت.
هر دو تنها بودند، تا اينكه مرد با كس ديگري ازدواج كرد با اينكه هنوز آن دو عاشق هم بودند و هستند.... فرزندان بزرگشان هم اين ماجرا را ميدانند.
من از غرور ميترسم.
فرهنگسراها پولي شده است. ترجيح ميدهند كار مردم نهاد انجام نشود.
دزدگير ماشين را تعمير ميكند. ميگويد صداي شما برايم خيلي آشنا است.
ميگويد به نظرم خيلي نازپرورد و پر محبت بار آمدي بايد كمي خشن باهات رفتار كرد تا بداني دنيا دست كي است.
به نظرم خيلي سخت و كم محبت بار آمده است، ميگويم ميشود مهربانتر، نرمتر و راحت تر با ديگران برخورد كرد، ميشود همه را دوست داشت و كسي را نرنجاند.
ميگويم تفاوت خيلي بيشتر از آن است كه بشود پيش رفت، ميگويد تفاوت آنقدر زياد است كه شوق كافي براي پيش رفتن هست.
جمعه، آبان ۰۵، ۱۳۸۵
آرامش هنوز هم با تو
بيحوصلهام. ميگويم بايد حرف بزنيم. من نگرانم. نگاهم ميكند. ميدانم كه زياد از دو دوتا كردن خوشش نميآيد و ميگويد بايد زندگي كرد به جاي حرف زدن، اما آن جوري كه من بيحوصلگي و بداخلاقي ميكنم چارهايي جز حرف نميماند.
ميگويم ميگويم ميگويم، ميشنوم ميشنوم ميشنوم، صريحترين و غافلگيرانهترين سوالهايم را هم راحت، فكر شده و سريع جواب ميدهد. به اينجا ميرسيم كه ميپرسد ميترسي نتواني بعد از دلبستگي جدا بشوي؟ بغض ميكنم: براي من ديگر نتوانستن وجود ندارد. از اين ميترسم كه سختي آن موقع بيشتر از آرامش و شادي اين لحظهها باشد.
طي يك سري مدارك و شواهد و توضيحات و دلايل ميگويد براي او اينطور نخواهد بود، بيپرده ميگويد كه نگران خودم باشم فقط. و هر لحظه به اين رسيدم، كافي است بخواهم تا همه چيز به حالت بهترش برگردانده بشود. به اين فكر ميكنم كه موضوع اين است كه من تكليفم با ترس خودم مشخص نيست. اين را ميفهمم.
آنقدر زمان ميدهد و فضا را آرام نگه ميدارد براي سوالهايم، و جوابها را بديهي و ساده پاسخ ميدهد كه با قهقه خندهام به سوالهايي كه پرسيدم، جريان پيش مي رود.
ميگويم موضوع مهم اين است كه من بيش از يك حادثه، به يك انتخاب تبديل بشوم، انتخاب بهتر براي هر لحظه. باز نمونه و نمونه و نمونه كه تو انتخابي. و تعريف و تعريف و تعريف و اين كه با خودت چه مشكلي داري كه اين را مي گويي؟ ميگويم من شكي به خودم ندارم و در موضوعاتي كه ميگويي ميدانم كه توانايي دارم و يا چه و چه اما موضوع اين است كه تو از بين چندين گزينه به اين نتيجه رسيده باشي نه در خلا من.
با چشمهاي گرد و درشت شده نگاه ميكند، ميگويد همين حرفت دليل انتخاب! بيشتر از اين چيزي ميشود گفت؟
موضوع ميچرخد. شوخي و شوخي و شوخي. ميپرسم شروع تجربهء جديد ديگري از طرف من كه غافلگيرت كند، برايت اهميت ندارد؟ ميگويد مطمئنم اخلاقياتت تا نفس از خودت و من نگيرد، هرگز غافلگيرم نميكند. ميگويد شايد زمان كوتاه بودهاست براي اين اطمينان، اما تو چنان سخت و پافشاري كه ذرهاي جا براي شك نميگذاري.
و درست وقتي همه چيز جريان طبيعي ميگيرد، در آرامش، ناخودآگاهم تو را به جاي او ميخواند. مكث ميكنم. او بيواكنش ساكت است. همه چيز ميشكند. دستهايم را ميگيرم جلوي صورتم و با صداي بلند هق هق گريه ميكنم.
چنان سريع آرام ميكند كه فرصت براي اشك نماند. ميگويد خيلي پيشتر و خيلي بيشتر منتظر اين اتفاق بودم. ميگويد اين كار من را راحت كرد. ميگويد خوشحالم چون يعني آن لحظه واقعن خودت بودي، در آرامش و بدون فشار و محدوديتي بر خودت. ميگويد وقتي زمان را بخواهي در اختيار خودت بگيري، گاهي سركشي ميكند، اما بعد از مدتي رام ميشود و اين بهتر از، از دست دادن كل فرصت است.
ميگويم ميگويم ميگويم، ميشنوم ميشنوم ميشنوم، صريحترين و غافلگيرانهترين سوالهايم را هم راحت، فكر شده و سريع جواب ميدهد. به اينجا ميرسيم كه ميپرسد ميترسي نتواني بعد از دلبستگي جدا بشوي؟ بغض ميكنم: براي من ديگر نتوانستن وجود ندارد. از اين ميترسم كه سختي آن موقع بيشتر از آرامش و شادي اين لحظهها باشد.
طي يك سري مدارك و شواهد و توضيحات و دلايل ميگويد براي او اينطور نخواهد بود، بيپرده ميگويد كه نگران خودم باشم فقط. و هر لحظه به اين رسيدم، كافي است بخواهم تا همه چيز به حالت بهترش برگردانده بشود. به اين فكر ميكنم كه موضوع اين است كه من تكليفم با ترس خودم مشخص نيست. اين را ميفهمم.
آنقدر زمان ميدهد و فضا را آرام نگه ميدارد براي سوالهايم، و جوابها را بديهي و ساده پاسخ ميدهد كه با قهقه خندهام به سوالهايي كه پرسيدم، جريان پيش مي رود.
ميگويم موضوع مهم اين است كه من بيش از يك حادثه، به يك انتخاب تبديل بشوم، انتخاب بهتر براي هر لحظه. باز نمونه و نمونه و نمونه كه تو انتخابي. و تعريف و تعريف و تعريف و اين كه با خودت چه مشكلي داري كه اين را مي گويي؟ ميگويم من شكي به خودم ندارم و در موضوعاتي كه ميگويي ميدانم كه توانايي دارم و يا چه و چه اما موضوع اين است كه تو از بين چندين گزينه به اين نتيجه رسيده باشي نه در خلا من.
با چشمهاي گرد و درشت شده نگاه ميكند، ميگويد همين حرفت دليل انتخاب! بيشتر از اين چيزي ميشود گفت؟
موضوع ميچرخد. شوخي و شوخي و شوخي. ميپرسم شروع تجربهء جديد ديگري از طرف من كه غافلگيرت كند، برايت اهميت ندارد؟ ميگويد مطمئنم اخلاقياتت تا نفس از خودت و من نگيرد، هرگز غافلگيرم نميكند. ميگويد شايد زمان كوتاه بودهاست براي اين اطمينان، اما تو چنان سخت و پافشاري كه ذرهاي جا براي شك نميگذاري.
و درست وقتي همه چيز جريان طبيعي ميگيرد، در آرامش، ناخودآگاهم تو را به جاي او ميخواند. مكث ميكنم. او بيواكنش ساكت است. همه چيز ميشكند. دستهايم را ميگيرم جلوي صورتم و با صداي بلند هق هق گريه ميكنم.
چنان سريع آرام ميكند كه فرصت براي اشك نماند. ميگويد خيلي پيشتر و خيلي بيشتر منتظر اين اتفاق بودم. ميگويد اين كار من را راحت كرد. ميگويد خوشحالم چون يعني آن لحظه واقعن خودت بودي، در آرامش و بدون فشار و محدوديتي بر خودت. ميگويد وقتي زمان را بخواهي در اختيار خودت بگيري، گاهي سركشي ميكند، اما بعد از مدتي رام ميشود و اين بهتر از، از دست دادن كل فرصت است.
اشتراک در:
پستها (Atom)