7 مارس دو سال پیش بود.
33 نفر از دوستانمان را برای اولین بار همه با همه گرفته بودند، و آشفتگی و پریشانی ما، این بیرون به هر در و دیواری می خورد.
جبهه مشارکت، به مناسبت روز جهانی زن، تو آن زیر زمین دفترش یک جلسه برگزار کرده بود و خبرش از چند روز قبل از جاهای مختلف چندین و چند باره رسیده بود.
آن روزها، آن شبها خیلی شلوغ بود، ظهرش تو دانشکده مدیریت، بعد دانشکده علوم اجتماعی تهران کلی جلسه و سخنرانی و بحث و برنامه ریزی بود. هنوز آن روزها، جو تا این اندازه تنگ و امنیتی نشده بود.
هنوز جلسات مربوط به زنان از بیخ و بن لغو مجوز نمی شد.
صبحش در پلی تکنیک یا خواجه نصیر درست یادم نیست، شادی (صدر) سخنرانی داشت که به دلیل بازداشت بودنش با بقیه 32 نفر جای سخنرانیش خالی مانده بود.
تو بوفه دانشکده علوم اجتماعی، هما بود و چند نفر دیگر که از بچه های زندانی خبر داشتند. هر خبری حاکی از یک تلفن، یک تماس و یا یک اطلاع دریا را انگار بالا- پایین کند.
تو آن همهمه نیلوفر را پیدا کردم و فامیلش را چک کردم و مطمئن شدم همانی است که دنبالش بوده ام و شب قبلش از همه شهر سراغش را گرفته ام که جز بازداشتی ها بوده است یا نه. و برای اولین بار به اسم و با آشنایی دیدمش.
بعد هدی را دیدم، نمی دانم آن روز با هم تا یک جایی رفتیم یا نه؟
نسیم و فاطمه و بقیه ...
پرت افتادم از ماجرایی که می گفتم: کارها نه چندان دقیق، اما تا حدی مشخص شد که کی به کیه و هر کی قرار است چه کار کند و برنامه های 8 مارس را چه می کنیم.
من هم گفتم که به جلسه مشارکت سرمی زنم. می خواستم ببینم زنان نماینده سابق یا نماینده آینده، واکنششان در مورد بازداشت 33 نفر چی است؟
تو جمعی که تو دانشکده دور هم بودیم، کسی برای همراهی با من نبود. جلسه مشارکت خیلی با جلسات ما فرق داشت.
روی میز گرد بزرگ دور سالن، روبروی هر صندلی شاخه گل سرخی بود و یک کارت تبریک و یک نامه که تویش حرفهای قشنگ قشنگ نه چندان مفید و یک دستگاه بلندگو بود. به اضافه بشقابهایی که پر بودند از شیرینی های دانمارکی و آب معدنی ها و لیوانهای یک بار مصرف. خلاصه که با جلسه های ما خیلی فرق داشت. سالن اما خلوت بود. من درست سر ساعت رسیدم شاید حدود 7-8 نفر در کل سالن به آن بزرگی بودند که مثلن 6 نفر از 8 نفر سخنرانان و خود مشارکتی ها بودند.
با فاصله رو صندلی تماشاچی ها که نشستم، فکر کنم خانم دکتر کولایی بودند که با لبخند من را پشت همان میز گرد بزرگ دعوت کردند، من هم با لبخند پذیرفتم.
جلسه چیزی فراتر از فضای سیاسی و موضع گیری های کم رنگ و به به چه چه های با فاصله از عمق خواسته های زنان نداشت. به جز دو- سه جمله ای که هر کس سر سخنرانیش راجع به 33 نفر می گفت و اظهار تاسف و تهدید مسئولین از تو زیر زمین بزرگ و پر تجمل و خلوت مشارکت. طبق عادت حرفها را می نوشتم. نباید هیچ چیز را فراموش کرد.
جلسه مثل باقی جلسات از این دست با به هم ریختگی و کلی سوال بی جواب و کلی وقتِ صحبت داده نشده داشت تمام می شد که خانم مقدم میکروفونش را روشن کرد و تو آن شلوغی صداهای تمام نشده، به لحن مهربان و جدی شروع به توضیح وضعیت بچه های بازداشتی کرد و برنامه های 8 مارس که فردای آن شب بود.
همزمان یک خانم حدود 37-38 ساله یک برگه ای را که بیانیه اعتراض آمیز به بازداشت بود می گرداند. من هم تراکت های 8 مارس را که کپی گرفته بودم، برداشتم که آمد سراغم و اسمم را پرسید و توضیح بیانیه را داد و من هم تراکت ها را توضیح دادم و راجع به نت برداریم از جلسه گفت و بعد همزمان رفتیم پیش خانم مقدم و بحث و مشورت.بعد محبوبه برگه امضا را می چرخاند و من هم برگه سفیدی که از خانم های نماینده اسبق و آینده ایمیل و یا شماره تلفن می خواستم برای هماهنگی ها و خبرهای بعدی.
بعدن فهمیدم اسمش محبوبه است. محبوبه کرمی. شماره رد و بدل کردیم. تا مدتها نمی توانستم محبوبه صدایش کنم، چون حدس می زدم که خیلی از من بزرگتر باشد.
من همیشه "پرستو جان" بودم و او همچنان "خانم کرمی".
تلفنی در تماس بودم. نزدیک همه اتفاقات و بعدش خبر تمام ماجراها.
بعد تشکیل کمیته ها. بعد همزمانی کارها. بعد همکاری هایمان و بعد سوال و زنگ و خبر و ... کم کم اجازه دادم به خودم که بهش بگویم "محبوبه جان".
دسته دسته امضا، با کلی تعریف کردنی ها از ماجرای هر برگه امضا شده.
پیگیر و پیگیر و پیگیر هر کار و هر خبر و هر واقعه. آنقدر پیگیر که تو جامعه بی خبری ایرانی، حتی گاهی پیگیری هایش مشکوک به نظر می آمد.
من خیلی با فاصله از آدم ها درگیر کمپین شدم. هنوز هم با آدم ها فاصله ام خیلی بیشتر از نسبتم با خود کمپین است. چیزی را در مورد محبوبه رد یا تایید نمی کردم، اما می گفتم و می گویم که او مستقیم به سمت هدف پیگیر و بدون شلوغ کردن ذهن به هر چیز دیگر پیش می رفت و پیش می رود.
همیشه هر جا قرار بود باشد، بود. به موقع. اولین جلسه پیگیری ما با هم مشترک بود. من و محبوبه با هم خانه ما.
هنوز هم کلی از آدم های جدید با اسم محبوبه به بقیه لینک دارند. وقتی در مقابل سوال بچه های جدیدتر راجع به تجربه امضا جمع کردن، شروع می کرد به حرف، با خیال راحت می رفتم سراغ کارهای دیگر. مطمئن بودم آنقدر تجربه دارد و آنقدر آنها را دقیق و خوب تحلیل می کند که الان هر کی هر سوالی هم راجع به این موضوع بپرسد، محبوبه برای همه کافی است.
وقتی کار فوری و مهم و دقیق پیش می آمد، و پیش بیاید کسی که حتمن همه کار را تا ته اش می برد، یکیش محبوبه است.
دلم برایش تنگ شده است، یا نه شاید هم تنگ نشده است چون انگار همان صدایش دو ساعت قبل از دستگیری، یا همان صحبت کوتاه 10 روز بعد از بازداشت کافی بود برای این که مطمئن باشم، هیچ نگرانی بابت او نباید داشته باشم. اما نفسم انگار کم بشود با این روزها که از بازداشتش می گذرد. هر بار ذره ذره ذره.
حالم از این قالب های ساخته شده ذهنی و تصورات پیش تعریف شده عقلی به هم می خورد. پیگیر بودن یک آدم مشکوک است. بی طرف بودن یک آدم مشکوک است. کبود شدن یک آدم در یک درگیری بی ربط و سه هفته محبوس بودن بدون هیچ اتهام و هیچ تعریف قانونی از نظر آقایان مشکوک است.
پشت تلفن گفت اینها می گویند، کسی دنبال کارت نیست. نوشته های بچه ها و خبرهای سایت ها و رسانه ها و کوچه به کوچه ها و تلفن ها و بازدیدها و اسم دوستها را تا آنجا که ذهنم می کشید برایش لیست کردم، گفتم تو که می شناسیشان، فقط می خواهند ضعف خودشان را بپوشانند. همه مرتب سراغ تو و کارهایت را می گیرند. گفت نه! نه! نه فقط من! دنبال کار همه زنها باشید. اینجا خیلی ها را زدند و خیلی های وضعشان خیلی بد است. دنبال کار همه باشید تو رو خدا.
دلم برایش تنگ نیست. فقط نفسم دیگر دارد به شماره می افتد.
اطلاعات هنوز گزارشش را روی پرونده نگذاشته است. اطلاعات دارد از یک آدم به پیچیدگی ساده در یک موقعیت به سادگی پیچیده، گزارشی می گیرد که شک همه ابنا بشر را جوابگو باشد.
از همه خنده دارتر قضیه این است که محبوبه هیچ وقت به چیزی شک نداشت. حتی به مشکوکان خودش هم.
هر سیستمی خطا دارد، ولی وقتی یک سیستم روی خطایش مصرانه تاکید داشت، معلوم است که خود آن سیستم خطا است.
حالا بازداشت محبوبه هم در سیستم امنیتی ایران، از همان خطاهای مصرانه موکد است.
