بلوز سورمه ای!

انتهای خیابان پر از مامور است. می دوم سراسیمه و مضطرب. از پشت دیوار تقاطع دو خیابان، داخل خیابان شمالی- جنوبی را نگاه می کنم. می ترسم. مرددم بین رفتن و برگشتن. مقنعه سرم است.
یکدفعه جلویم سبز می شود، از بالا به پایین می آمده، جا می خورم. یک بلوز سورمه ای پوشیده است. ریش نتراشیده و موهایش بلند و فر خورده، و سفیدیهایش پر شده است.
دو طرف صورتش، آنقدر لاغر شده است که می شود یک مثلث با شابلونِ صورتش بکشی. هیچ کلمه ای از دهنم بیرون نمی آید. قفل شده است. هراسان است و می پرسد آنجا چه می کنم و نگرانم است.
می آید پشت دیوار، همانجا که من ایستاده بودم. دستم را می گیرد و می گوید برویم. دستم را از دستش رها می کنم. از خواب می پرم.

تو جمعیت پیدایش کردم، رساندم خودم را جلو و سلام کردم. خندید. خوشحال شد. آخر آن روزها از دستش خیلی شاکی بودم. از جمعیت عقب ماند. دستم را گرفت و تو یک خیابان فرعی پیچیدیم. من ایستادم و او با دستم حرکت می کرد. گفتم یک کم دیگر صبر کنیم. گفت برویم خطرناک است. سیخ تو چشمهایش نگاه کردم. او برای همین کار آنجا بود و من هم همین طور. حالا چطور بود که ... جمعیت موج زد. دستمان رها شد. فاصله گرفتیم. من جلوی صف بودم. چوبها بالا و پایین می رفت. از بین جمعیت دستم را گرفت و آرام کشید. بیا. بیا دیگر. برویم بهتر است.
کلافه نگاهش کردم. نگران بود. خیلی نگران. سرسختی من را که دید لحنش نرمتر شد، گفت می خواهی برویم؟
تعجب کردم که چرا نگران است؟ ما هیچ کدام اولین بارمان نبود و هر دو خوب این را می دانستیم. گفتم می گویی برویم؟ گفت آره برویم دیگر. و دستم را دو دستی گرفت. این طور وقتها حسش یک چیزی تویش داشت، یک نگرانی، یک ترس، یک میل!
هر وقت به آن روز فکر کردم، آن احساس مسئولیتش برایم خیلی غریب و نامفهوم بود.
از خواب که پریدم یاد آن روز افتادم. آن روز هم بلوز سورمه ای داشت و ریش نتراشیده.
الآن هم کلافه ام و این حسها برایم غریب و نامفهوم است.

Where The Wild Roses Grow

They call me The Wild Rose

But my name is Elisa Day

Why they call me it I do not know

For my name is Elisa Day

From the first day I saw her I knew she was the one

As she stared in my eyes and smiled

For her lips were the colour of the roses

That grew down the river, all bloody and wild

When he knocked on my door and entered the room

My trembling subsided in his sure embrace

He would be my first man, and with a careful hand

He wiped at the tears that ran down my face

[Chorus]

On the second day I brought her a flower

She was more beautiful than any woman I'd seen

I said, "Do you know where the wild roses grow

So sweet and scarlet and free?"

On the second day he came with a single red rose

He said: "Will you give me your loss and your sorrow?"

I nodded my head, as I lay on the bed

"If I show you the roses will you follow?"

[Chorus]

On the third day he took me to the river

He showed me the roses and we kissed

And the last thing I heard was a muttered word

As he knelt above me with a rock in his fist

On the last day I took her where the wild roses grow

And she lay on the bank, the wind light as a thief

As I kissed her goodbye, I said, "All beauty must die"

And lent down and planted a rose between her teeth

[Chorus]

Kylie Minogue (ft. Nick Cave)

...

یک پرتگاه.

پایم لیز می خورد.

جییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییغ بی صدا.

یک تکان شدید.

از خواب می پرم.

تا صبح زیاد مانده است.

کاش می شد با چشم باز خوابید.

برزخ

این همه تردید برای یک نوشته، یک درخواست کاری، یا حتی یک یادآوری دوستانه؟؟؟
چیزی که اذیتم می کند این است که می دانم این تردیدم از کجا آب می خورد.
هم خودم را می شناسم، هم این روند برایم بسیار آشنا است.
می دانم اگر شروع کنم، جلو می رود.... دقیق جلو می رود و این را آخرین بار که دیدمش با یقین حس کردم. اما از طرفی شروع نکردنم، هم یک جور رفتار غیر طبیعی و غیر عادی است که با شناختش از من غریب است.
و حق بده که تمام تردیدم را به گردن اوی دیگری بیندازم.
آب یک جوی سرازیر می شود تا جایی که در گستردگی جایی که پخش می شود جذب بشود و تمام بشود. اما وقتی همان آب را قبل از تمام شدن جلویش را گرفتی و نگهش داشتی، تردید یک مشت آبی که هم هست و هم روان نیست، تو را در یافتن چشمهء تازه معلق نگه می دارد.
مطمئنم اگر جلویش را نمی گرفت اما هنوز وجود داشت و روان بود، قاطعانه شروع می کردم.
گاهی ترس از موقعیتی، رفتارمان را جوری تنظیم می کند که درست تا آن موقعیت می کشاندمان.
من در تردیدم، در اضطرابم، در هراسم، مدام سرگیجه و تهوع و سردرد، چون نباید در تردید نگه داشته می شدم و ... .

...

امروز هم به سرگیجه گذشت.

سرم گیج می رود چون احساس می کنم همهء آدمها به نوعی دروغ می گویند.

درست مثل آن روز عصر.

درست شبیه آن دروغی که یکباره حسش کردم و حاشا کرده نشد.

...

کاش می شد آنقدر دوید تا ...
کاش می شد آنقدر تهوع کرد تا ....
کاش می شد آنقدر فریاد زد تا ....
نور این مانیتور حالم را بدتر می کند.
سردرد چند روزه بی رمق ترم می کند.
یک چیز بی ربط: یک تصویر عجیبی نمی دانم از کجا چند روزی تو ذهنم است.
جعبه هدیه ایی که از یک دوست برایت می رسد، بسیار مشتاق، و بسیار خوشحال، در نهایت هیجان می بینی که تویش یک اسلحه است.... .

دوست داشتن یعنی ...

فرار – مصدر فعل گریختن *

گریختن – در رفتن، فرار کردن، گرختن و گریزیدن هم گفته شده. گریزنده: فرار کننده، کسی که از دست دیگری یا از برابر چیزی می گریزد.
فرهنگ فارسی عمید، جلد دوم

با این تعریف، آدمها از مواجه شدن با چیزی یا کسی که از آن گریخته اند، بیزارند.
بیزار؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟!!!

حکم و اصل :

این تکه را از کتاب راهنمای آزاد اندیشی، نوشتهء دن بارکر، برای گوه سنی نوجوانان انتخاب کردم.
چیزی حدود 15 دقیقه تو نمایشگاه مبهوتم کرده بود. بسیار برایم جالب است که چیزی را که برای نوجوانان نوشته شده است، شاید خیلی از ما تا به حال حتی بهش فکر نکرده باشیم. هر چه بیشتر تو سالن کودکان می چرخیدم، بیشتر برایم مسلم می شد، که پایه های فرهنگی از کجا کج شده است:

بعضی از مردم برای تصمیم گیری دربارهء اینکه چه چیز خوب و چه چیز بد است از حکم ها پیروی می کنند.
حکم فرمانی است که تو وظیفه داری همیشه از آن پیروی کنی.
اما آندریا ( قهرمان کتاب ) برای تصمیم گیری دربارهء آنچه درست یا نادرست است از اصول استفاده می کند.
اصل یک نظر است، نه یک فرمان.
اصل به تو نمی گوید چه باید بکنی.
اصل به تو می گوید چگونه دربارهء کاری که می خواهی انجام دهی، فکر کنی.
احکام نباید زیر پا گذاشته بشوند.
اما از اصول می توان سرپیچی کرد.
می توان یک اصل را به خاطر اصل مهم تری نادیده گرفت.

حقوق موازی

اگر آدمها را با رفتار و روابط و لحظه های زندگیشان دایره تصور کنم، بدیهی است که دایره هر کس ممکن است با دایره های دیگران نقاط مشترکی داشته باشد.
اگر هر کس بخواهد با آزادی کامل در مورد تمام دایره خودش رفتار کند، خیلی جاها با کسانی که روابط بیشتر و نزدیکتری باهاشان دارد، به چالش می رسد.
دو تا نویسنده را فرض می کنم که به هم بسیار نزدیک هستند و صمیمی و سالها با هم در ارتباطند. نویسنده یک شروع به نوشتن بیوگرافی خود می کند که شامل رابطه او با نویسنده دو هم می شود. ( حتی اگر هیچ اسمی از نویسندهء دو نیآورد و فقط اشاره باشد.)
نویسنده دو نمی خواهد هیچ چیزی از زندگی شخصی خودش منتشر شود، حتی با نام مستعار.
نویسنده یک حق دارد که تمام زندگی خود را بنویسد و نویسنده دو حق دارد که مانع انتشار زندگی شخصی خود بشود.
حق را به کدامیک می شود داد؟

قرن بیست و یک

این
فصل دیگری ست
که سرمایش
از درون
درک صریح زیبایی را
پیچیده می کند... شاملو – ( یک جایی تو شبکه پیداش کردم )
یک تحلیلی می گفت که قرن بیست و یک، قرن اضطراب و تشویش و تحول و نیز عدم امنیت و آرامش برای زنان است.
زود به مصداقش در مورد خودم رسیدم. آنقدر ورزش می کنم و راه می روم و می دوم که تمام تنم مثل اینکه تب داشته باشم، داغ داغ است و خستگی امان فکر و خیال برایم نمی گذارم، با این حال خوابهای هر شب لحظه ای قطع نمی شود و به محض این که چشم باز می کنم اضطراب شروع می شود تا خود شب.... .
این دو ماه لعنتی، خیلی برایم اهمیت دارد! شاید از کار استعفا دادم... شاید هم از خودم استعفا دادم.... اما گفته باشم، هر چه فشار دیگر، از هر موضوع و جریان دیگر هم دارید، رویم سوار کنید، من زندگی خواهم کرد.

مفید یا بیهوده ؟

وارد دانشگاه که می شوم مبهوت نگاه می کنم. همین طور دور خودم می چرخم و راه می روم. یکی از بچه ها بلند صدایم می کند، می خندد و می گوید حواست کجاست؟ از جلویم رد می شوی و نمی بینی! سراغ فلان کلاس را می گیرم. اما باز مبهوت به در و دیوار این ساختمان جدید.
تو کلاس دیگر بغض گلویم را پر می کند، خط به خط مقاله ام که شاید مال چهار سال پیش بود از ذهنم می گذرد. احترام به دانشجو. احترام به دانشجو. احترام به دانشجو. تمام دغدغه ام این بود.
حالا همه چیز لایق شده است. احترام به اساتید: حالا جلویمان ایستاده محکم و پرقدرت صحبت می کند. چشمهایم پر می شود ذهنم از درس می پرد. یک گوشهء جزوه همین را می نویسم.
نیمکت ها مرتب و بزرگ و مناسب. دخترها و پسرها کنار هم اما بی اینکه قانونی یا اجباری باشد، دسته دسته در ردیفهای جدا نشسته اند و همه حواسشان به استاد است. جمله های مقاله تکرار می شود. توهین است به قشری که جزء 10 درصد نخبگان کشور هستند.
یاد دوستهایمان می افتم. خیلی باهوش بود. خیلی. اخراج شد. چنان قاطع و محکم سخن می گفت و چنان استعدادی داشت که ... اخراج شد. پر شور بود و آگاه بود و مصمم. انصراف داد و از ایران رفت. قدرت مدیریت داشت. هر کار نشدنی در دانشگاه با مدیریت و برنامه ریزی او مجوز می گرفت. آنقدر درسش طول کشید که بعد از دانشگاه فقط عسلویه برایش کار بود. و ... و .... و ...... .
چشمهایم پر می شود. سه سال بیشتر از هم دوره ایهام. سه سال پیرم برای اینکه روی این نیمکتها بشینم. سه سال دیرم برای این که از این کار به آن کار تجربه کسب کنم. اما حالا این همکلاسیهای جوان. شادند. پر غرورند. عزت نفس دارند. بدون دغدغهء احترام درس می خوانند.
نمی دانم چرا هر چه در این ساختمان جدید قدم می زنم بیشتر دلم می گیرد. گرچه خوشحالم اما همه چیز در ذهنم دوره می شود.
یک جلسه گذاشتند. تمام صحبت من این بود، اگر مجوز تحصن ندهند نباید با خشونت تحصن کنیم( چهار سال پیش را می گویم ) می گفتم معرفی ده نفر کار عاقلانه ای نیست. آن ده نفر قربانی می شوند. باید بچه ها را آگاه کرد و مسوول. همهء بچه ها را. جلسه شلوغ شد. بچه ها تند بودند و داغ. بیشتر می گفتند تا شنیدن. از جلسه بیرون آمدم، پیش از تمام شدن. شب عسکهای تحصن را تو اینترنت دیدم. دو روز بعد مقالهء چهار صفحه ایم، با اسم مستعار رو بردهای هر سه طبقه بود. همان روز معاون آموزشی همه را پاره کرده بود. یک هفته بعد تو دفتر حراست، تمام مسولیت جلسه و تحصن بعدش را گردن من انداختند که حتی آنجا حضور نداشتم.
یک اتاق بزرگ برای استراحت اساتید. در می زنم و هاج و واج منتظر می مانم. کارمند اداری در را باز می کند، مثل همیشه گرم و محترم حال و احوال صمیمانه ای می کند. چهار سال پیش وقتی یک دفعه فهمیدم که دوتا برگهء آموزشی حذف پزشکی از پرونده ام گم شده است، (و همان معاون آموزشی مربوطه فقط پرونده را بست و گفت به هر حال حالا اینجا نیست و تو اخراج مشروطی هستی، و آن پیشنهاد بی شرمانه اش که پشت در بسته توضیح داد که راه دیگری هم برای حل مشکل هست، به خصوص که تو ازدواج نکرده ای، فقط تو راهرو داد زدم که من دانشگاه قبول شدم، اما اینجا جای دیگری است) آرام بهم گفت که امروز ریاست کل قرار است بازدید کند، بهم گفت بمان تا ببینیش، همان کارمند اداری را می گویم.
دیدمش و دو ماه بعد معاون آموزشی و مالی اخراج شدند، گرچه من هم آن ترم، برای بار اول اخراج شدم.
چرا اینها را می گویم؟ چرا یاد این چیزها افتاده ام؟ شاید چون هنوزم موی دماغم؟ شایدچون این ترم هم بوی تعلیق می آید؟ شاید چون زمزمه ها می گوید که به من مدرک بده نیستند؟ شاید چون همه چیزهایی که سه سال به خاطرشان پیرتر شدم، حالا یک جا جمع شده است. شاید چون ..... . خسته ام و تنها. این را از واکنش آدمها می فهمم.

عشق موازی

ذهنم پر شده است. آنقدر پر که بدون اینکه کاری انجام بدهم، احساس خستگی می کنم. راجع به همه چیز می خواهم بنویسم و فکر کردنهایم را اینجا منظم کنم اما آنقدر زیادند که از خیر همه شان می گذرم.
فکر می کنم کاش همه چی را رها می کردم و بعد یکی یکی سراغ کارها می رفتم.
دارم به کارهای موازی. به رابطه های موازی. به آدمهای موازی. به احساس موازی. علاقه موازی. استعداد موازی. دوستهای موازی. دستهای موازی. رفتار موازی. اجبار موازی. خواسته های موازی. داشته های موازی و ... بقیه چیزهای موازی فکر می کنم.
چطور می شود کسی هم از ادبیات، هم از ریاضیات و فن، هم از حقوق، هم از هنر، هم از اجتماع و ارتباطات، هم از ورزش با هم لذت ببرد و در عین حال تو هیچ کدام هیچ .... نباشد؟
از خودم این روزها بسیار می رنجم. احساس بسیار بدی دارم. احساس می کنم این همه سال زندگی ام کاملن بیهوده بوده است. به نظرم هر بار از چیزی لذت می بردم، فقط توهم لذت را داشته ام. کاش می شد زمان یک هفته، فقط یک هقته متوقف می شد و به من فرصت فکر کردن می داد. کاش می شد جایی بروم. جایی خیلی دور از همه این چیزها. خیلی خسته ام. خیلی.

پی نوشت: عکس از فتوبلاگ م. بهتاش

...

مرد همسایه دو روز پیش مرد.

صدای سگ مرد همسایه، دو روزی است که امانمان را بریده است.

تجاوز گفتاری

طرف یک کارمند اداری به حساب می آید. از دو روز قبل باهاش سر فلان ساعت قرار گذاشته ام تا بروم آنجا و درخواست کاریمان را بدهم.
قبلش دوستی که آدم باز و خوش فکری است، می گوید می خواهی تنها نرو. کمی تعجب می کنم و فکر می کنم یعنی تنها از پس یک صحبت کوتاه بر نمی آیم؟
حالم از نگاه و خندهء مردک به هم می خورد.
می گویم چهل و پنج دقیقه است که من را منتظر نگه داشته اند، شما نمی دانید کجا هستن؟
تو چشمهایش شهوت دو دو می زند و می گوید: "شما" را منتظر نگه داشته، عجب اشتباهی کرده است.
بی تفاوت گویی حرفش را نشنیدم می آیم بیرون. دوباره با موبایل ِطرف تماس می گیرم. گوشی را که بر میدارد می پرسم کجا است؟ که بلافاصله قطع می کند.
دوباره می آیم تو و سراغ مسوول مجموعه را می گیرم. یک نفر دیگر شاید با یک سمت اداری بالاتر اصرار می کند که صبر کنم و با موبایلش تماس بگیرم. می گویم من با ایشان کاری ندارم. می خواهم مسوول اینجا را ببینم، ببینم اگر ایشان نمی تواند کار من را انجام بدهد، جور دیگری اقدام کنم. می گویم مسوول کار شما ایشان است. الآن هم حتمن جایی کارش گیر پیدا کرده است. می گویم ولی دلیل نمی شود که به خاطر کوتاهی و بی مسوولیتی خودشان، صدای من را که می شنوند قطع کنند. من می خواهم مسوول ایشان را ببینم.
می گوید: صدای شما را شنیده قطع کرده است؟ عجب بی سلیقه گیی کرده است.
شاکی می شوم. اولین باری نیست که تو پیچ و خم کارهای اداری گیر کرده ام. اولین باری هم نیست که از این حرفها شنیده ام و به جای کار رسمی و اداری، با عقده های جنسی آقایان مواجه شده ام.
خانه که می رسم، فکر می کنم شاید آرایشم و یا لباس پوشیدنم، جور عجیبی بوده است. آیینه مثل همیشه است. یاد شوخی دوستی می افتم که می گفت این مانتوی تو هیچی از عبا کم ندارد. به آن شال لعنتی با رنگ جیغش نگاه می کنم....
شاید اینجا، شاید این طور، شاید حالا، زمان مناسبی برای تغییر و مبارزه نیست. اما من سهم خودم را از شادی، از زندگی، از رنگها نمی توانم فدای خفه ماندن غریزه و خودخواهی آقایان بکنم.
به صبح فکر می کنم. من از صبح زود همین شکلی از خانه بیرون می آمدم. یاد رفتار و صحبتهای دوستی می افتم که حرف زدن و راه رفتن با او بهم آرامش داد، بدون اینکه از دختر بودنم معذب شده باشم.
می گفت شاید نتوانم بگویم با اینها، با این خشونت ذاتی و وحشیانه شان، بشود از ابتدا با صلح مطلق رفتار کرد. می گفت هر کسی گنجی و سحابی و که و که ... نمی شود.
اما من با او احساس آرامش داشتم و درست کسانی که داعیه فرهنگ داشتند.... .

بودن یا کامل بودن ؟

اینجا کارکردش را دست کم برای خودم از دست داده است. یا در سکوت تمام می شود( می گویم سکوت به جای حذف که متهم به کار انقلابی نشوم) و یا عمومی می شود.

هستی شناسانه !

زنی را دیدم که شاید جای مادرم بود، گرچه هرگز فرزندی نداشته.
زنی را سوال پیچ کردم تا به تناقضی در گفتارش برسم، که هیچ قسمتی از زندگیش، قسمت دیگر آن را نقض نمی کند.
زنی را شنیدم که در یک ساعت، از نهایت چیزهایی که تا به حال بهش اندیشیده ام گفت.
زنی را دیدم که گرچه به اندازه نصف تمام زندگی من در حصار و در زندان بوده، اما چنان آزاده می اندیشید که هیچ حصاری را نمی پذیرفت و نمی ساخت.

هیچ چیز به اندازهء انکار، من را به ترک، ترغیب نمی کند.
در کار، چون وجودم انکار می شد، ترجیح دادم نباشم، و حالا که هستم وجودم لمس می شود.
وقتی من وجود دارم، من را ببین! انکارم نکن! حتی این که بگویی می خواهی نباشم، بهتر از این است که باشم و نبینی ام.
وقتی هستم، یعنی هستم. اگر می خواهی نشان ندهم که هستم، یعنی نیستم، یعنی نباید باشم!
قرارمون این نبود اما! قرار بود تا هستم، باشم و اگر نبودم، نباشم.
باور نمی کنم که نبودن مطلقم را بخواهی، باور نمی کنم که می خواهی نشان ندهم هستم، تا کم کم نباشم یا نباشی! این را حسم و رفتارت می گوید.
می دانم که تصور برزخ به اینجا می رساندت. اما این قسمتی از زندگی است، این نهایت برتری تو بر بسیاری آدمها است که می توانی برزخ را هم به من هدیه کنی. این شایستگی و ارزشمندی تو است که در برزخ هم خواستنی باشی! شایستگی و ارزشمندی، نه منت!
اما انکار کردنت، اما ندیدنت در ظاهر، اما به فراموشی کشاندم، آزارم می دهد و رنج آور است.
قرارمون رنج و آزار نبود.
گرچه تو دیگر صدایم را نخواهی شنید.


از بین آن همه شاگرد و آن همه ایمیل، فقط من را در مسنجر دعوت کرده است. موضوع این است که آن روز فقط کمی سماجت کردم در مورد چیزی که باید می آموختیم. اما جریان این است که طبق معمول استاد جوان است و این بازی هم غیر رسمی تر از معمول است. نگران نیستم، اما خودم را می شناسم که اگر زمان کافی بهم ندهند، رم می کنم.

....

لبم پاره شد.

خواست و درخواست !

تفاوت است بین کسی که از تو می خواهد به خاطر او و به خاطر دوست داشتنش تو را، انتظار بکشی و کسی که چنین خواسته ای را بیان نمی کند.
می گویم بله! تفاوت هست، بین کسی که آنچه را که دوست دارد بیان می کند و کسی که بیش از آنچه که دوست دارد، به دوست داشتن ها و خواسته ها و نیازهای تو احترام می گذارد.
اما خودم هم می دانم که همیشه این آسیب وجود دارد که هیچ وقت به خودی خود نفهمی احساس واقعی ِکسی که این آزادی را به تو هدیه می دهد، به خاطر بی تفاوتیش است و یا به خاطر بی توقعیش.

رابطهء موازی

دو تا آدم! دو تا رابطه! دو تا خط موازی!
ذهن من حالا در این شرایط و در این سن و با این تجربه می گوید وقتی دو خط موازیند، نمی شود همزمان روی هر دو راه رفت.
تمام آدمهایی که ادعای این کار را داشتند، یک رابطه برایشان دوست داشتنی تر بوده است ولی خوب! همیشه خوب و پایدار نبوده است، این طبیعی است که هر رابطه پویایی به چالش برسد.
اما می شود به جای حل کردن چالش، یک رابطهء موازی تعریف کرد؛ در آن صورت به جای حل چالش، طرف یا ناچار، استبداد اندیشهء تو را می پذیرد و اگر نپذیرفت، تو رابطهء موازی داری که فقط او را به تو نیازمند و وابسته کند و نه تو را به او! و البته تو برای استبدادت هزینهء سنگین ِ حذف رابطه را نمی دهی، بلکه فقط بین دو رابطه سوئیچ می کنی. این یعنی استبداد مطلق!
اما کسی که انتخاب می کند، یکی از دو خط موازی باشد، حتی خیلی کمرنگ، نمی تواند انتظار احترام، آزادی و دموکراسی داشته باشد.
سالها و شاید قرنها زنها نقش این خطوط موازی را ایفا می کردند، اما برایم بسیار عجیب است که حالا مردها .... .
باید فکر کنم، شاید ساختار این روابط آن طور که من تصور می کنم نباشد.
" از این بابت از او کینه به دل داشتم که مرا وابسته نگه می داشت و نشان می داد که بر من حقوقی دارد." سیموون دوبووار- خاطرات- جلد اول

اندازه ء رنج

بووووق.....بووووق......بووووق.... بله؟
صدای به هم خوردن دندانهایم را هم می شنوم، اما خوب خوشبختانه صدا واضح نمی رود. در نهایت تعجبم می پرسد فلانی تویی؟ و من انگار به خودم هم بخواهم این را بباورانم تایید می کنم : آره منم. و یک چیزی تا ته چاه ذهنم سر می خورد:
صدایش ناشاد، نگران و خسته است. شوکه می شوم از خودم توقع نداشتم، به خودم تشر می زدم چرا این همه دیر؟ چرا این همه دور؟ تا حالا کجا بودی؟
هنوز سه هفته هم نشده است، اما انگار ماهها گذشته است، حتی خجالت می کشم که راحت صحبت کنم، مثل دو تا آدم که زیاد از آشناییشان نمی گذرد و خیلی راحت با هم حرف نمیزنند. با آن همه چیزها که تو ذهنم بود، اما سکوتها و مکثهای بین جمله هایم طولانی می شود و این دست کم خودم را اذیت می کند.
" شادی ها و رنج های انسانها با ارزشهای آنان تطبیق می کند." سیموون دوبووار تو خاطراتش این را می گوید.

عروس ! دختر ! سکس!

وسط عروسی همه دارند می گویند و می خندند و می رقصند، با خودم فکر می کنم کاش یک کتاب با خودم آورده بودم تا لااقل حوصله ام سر نمی رفت.
به نظرم روز به روز دارم از مردم و شادیها و دلخوشیهایشان فاصله می گیرم. این هم خوب است و هم خیلی بد. اما خوب فکر می کنم دیگر تو این روزمرگیهای کلیشه ای یک جور هیچ چیز جالب و جذابی برای من وجود ندارد.
روزی است که قرار است به خاطر ماندنی ترین روز دو نفر باشند، روزی که آن قدر بزرگ است که دو تا آدم عاقل تصمیم گرفته اند با هم زندگی کنند، به مسخره ترین و بی مزه ترین روزی تبدیل شده است، که تقریبن همیشه هم یک جور است.
نه آن دو نفر آنقدر که باید، شادند و نه مهمانها.
اول از همه که عروس و داماد با لباسهای ناراحت و به خصوص عروس با آن آرایش وحشتناک، شبیه دو تا مترسک می شوند که حتی حرکات عادی هم برایشان سخت می شود.
بعد هم اگر قرار است مراسم آنقدر مفصل باشد که هر چی فک و فامیل و دوست آشنای سالی یک باری دو طرف دارند، تو مراسم شرکت کنند، پس بد نیست لااقل کمی با مهمانها آشنا بشوند؛ منظورم مدل لباس پوشیدن و رقصیدن و شام خوردنشان نیست، به این فکر می کنم که حالا که آن دو تا زیر اجبار وحشتناک خانواده ها مجبورند، یک شبه همهء قوم و قبیلهء طرف را بشناسند، خوب واقعن چه اشکالی که کمی راحت، جدای آن لباس و آرایش و فیلمبردارهای مزخرف، با فامیل همدیگر حتی در حد چند دقیقه گپ بزنند؟
گرچه اساس این مراسم برای من هنوز حل نشده و بی پایه و مسخره است.
فکر کن می شد یک جشن برگزار کرد به عنوان نمونه بین بچه های مراکز توانبخشی و یا مراکز نگهداری بچه های بی سرپرست و یا جاهایی که بچه های کار و خیابان هستند. هیچ وقت نمی شود تصور کرد که آن بچه ها چقد از جشن لذت می برند و چه قدر لذت آنها شاد کننده است. یک جشن که فقط عروس و داماد موضوعش را بدانند و خودشان ترتیب همه چیزش را بدهند. چی می تواند برای یک شروع بزرگ بهتر از این باشد؟ یا خیلی کارهای دیگر که هر چی باشد از آن شب مسخره خیلی بهتر است.

ولی یک چیز دیگر که یک مدت است توجهم را جلب کرده است: این که میزان اشتیاق جنسی در همان شب کذایی به دلیل وجود فشارهای اجنماعی و محدودیتهای زیاد زنان بین زن و مرد بسیار متفاوت است.
در جامعهء مرد سالار ما، یک مرد قبل ازدواج به راحتی می تواند تجربهء جنسی داشته باشد بدون اینکه مشکلی برایش پیش بیآید. پس مردهای در آستانهء ازدواج دو دسته اند( البته من در مورد آدمهایی صحبت می کنم که بر اساس اندیشه زندگی می کنند): کسانی که این تجربه را داشته اند و حالا به طور طبیعی اشتیاق کسی را که برای اولین بار این لذت را تجربه می کند ندارند، و یا کسانی اند که تجربه جنسی پیش از ازدواج را نمی پسندند که البته این گروه که اکثرن به مذهب و یا سنت پایبندند و معمولن سن ازدواج در انها بسیار پایین است، و اگر در سن بالاتری هم باشند، جز افراد سرد از لحاظ جنسی طبقه بندی می شوند.
اما دختران در آستانهء ازدواجی که به خاطر فشار و محدودیتهای جامعه، یا به دلیل فلسفهء انتظار و یا بهتر است بگویم انحصاری که بهشان از ابتدای تولد تحمیل شده است، تمام عمر در انتظار این شب و شاهزادهء معروف آن زندگی کرده اند تا آنها را به اوج یکی از لذتهای زندگی برساند، حالا با وضعیتی که در مورد نابرابری تجربه هایشان وجود دارد، می شود گفت که دچار یک شوک روحی می شوند.
کمتر دختری را در این شرایط دیدم که فردای عروسی سرحال و شاد باشد.


دوست داشتن هایمان را هم به هم تحمیل می کنیم، شاید چون چیز دیگری برای عرضه نداریم.
پدر و مادر، وقتی با اصرار برای زندگیت برنامه ریزی می کنند، به جایت تصمیم می گیرند و مدام کنترلت می کنند، و تو هیچ کدام را نمی پسندی و نمی پذیری، تنها دلیلشان را فقط نگرانی و دوست داشتنشان می دانند.
مطمئنم اگر می توانستند، نظراتشان را جوری بیان کنند که برایمان پذیرفتنی بود، هیچ گاه نگرانی خفه کنندهء این چنینی نداشتند.
وقتی به اندازه ای که توقع داریم، یا به اندازه ای که دوست داریم، دوست داشته نمی شویم، دیگران را در معذوریت اخلاقی می گذاریم تا ناچار بشوند، ما را بیش از این دوست داشته باشند.
همیشه آگاهی رنج هم به همراه دارد. اما به نظرم بی انصافی است که من در چنین شرایطی رنج آگاهیم را بکشم. گرچه هنوزم رنج آگاهی را به آرامش کاذب غفلت ترجیح می دهم. اما کاش این توقع زیادی نبود که بخواهم آزارم ندهند.

گروه، جدی، خواب !

یک مدار بستم خوشگل و تر تمیز اما هیچ چیزش کار نمی کند، فقط به خاطر کار گروهی، چون هم گروه محترم، لیست کاملی را که با کلی سفارش به دستش رسانده ام ، بعد از خرید، حتی یک بار هم با قطعات چک نکرده است که کم و کسر و اشتباه نداده باشد. خوب من هم هر کاری بکنم، دیگر روز تعطیل که نمی توانم خازن و مقاوت از خودم در بیآورم.
دلم می خواهد بگویم ..... کار گروهی را ببرند که فقط جون آدم را می گیرد و به هیچ جا هم نمی رسد.
دکتر راست می گفت که تو ایران هزینه کار گروهی بیشتر از کار فردی است و امنیتش کمتر. تازه سرمایه اجتماعی را هم که از بین می برد.
باز آمدم یک کار جدی بکنم، فشارم هی می افتد پایین. امروز دو بار تو خانه زمین خوردم. البته از انصاف نگذرم دارم چندین تا کار جدی می کنم که همه اش هم برایم مهم و حیاتی اند، خدا می داند قرار است به کدامش گند بزنم.
اما از همهء اینها جالب تر! حتی وقتی 2-3 دقیقه هم دراز کشیدم که حالم جا بیآید خواب دیدم! خوابهایم بیشتر از حال خودم، نگران کننده است.

هیچ در پیچ !

دلم گرفته است. به خیلی چیزها فکر می کنم و جالب است که وقتی برای فکر کردن متمرکز و منظم بهشان را هم اصلا ندارم.
خوابهای عجیبی می بینم، خیلی عجیب!
وقتی دو بار، سه بار، تنها واکنش در برابر موضوعی سکوت است، حدس می زنم که نگرانیی در آن مورد وجود دارد، اما فقط نگرانی! نه اینکه چیزی خلاف حق یا خلاف توافق!
کنار هم نشسته بودند. کاملا در آغوش گرفته بودش و او سرش روی شانهء پهن و ستبر او آرام خوابیده بود، یک کم تعجب کردم، اولین نگاه با توجه به سن و سالشان به نظر می آمد که پدر و دختر باشند، اما جوری که در آغوش گرفته بودش بیشتر عاشقانه بود تا پدرانه. کمی بعد که از خواب بیدار شد، دیگر از نوع صحبت کردن و رفتارشان معلوم بود که پدرش نیست، اما با این همه اختلاف سنی سلطه و نابرابری در رابطه شان در ظاهر دیده نمی شد.
مدتی است دارم به این فکر می کنم که رابطه هایی با اختلاف سنی زیاد، چه طور پیش می رود و چقدر از نیازهای طرفین را برآورده می کند و چه نیازهایی را برطرف نمی کند و این آسیب و فایده اش چقدر است؟
شاید رفتارش یا شاید هم پیشنهادی که ...
می گوید آنچنان قاطع و محکم رفتار می کنی که آدم تصور می کند، سالها تجربه پشت رفتارت است، و در عین حال درست همان لحظه چنان کودکانه احساساتت را بیان می کنی و ترد می شوی که آدم تصور می کند، هیچ چیز از بازیهای احساسات زنانه نمی دانی.
مشکل اینجاست که امشب ورزش نرفتم و حالا دارم با لگوهایم برزخ می سازم.

خاله خرسه !

همان روز خیلی سعی کرد که از دلم در بیآورد، من از دستش ناراحت نبودم، اما تاثیر رفتارش درم از بین نرفته بود.
تا چند روز حواسش بهم بود و نرم و ملایم رفتار می کرد.
همان شب ازم عذر خواهی کرد، گرچه به نظرم نیازی به این کار نبود و در کار این برخوردها اجتناب ناپذیر می آمد.
حالا می گوید من اشتباه کردم. بعد از آن موضوع من فکر کردم و فهمیدم که رفتار من خیلی می توانسته تاثیر بد و طولانی مدتی بگذارد. رفتار من حتی می توانسته سلامت روانی و بهداشت روانی شما را دچار آسیب جدی بکند، و اعتماد به نفس کاریتان را کلن از بین ببرد؛ خوشحالم که روحیه بالای شما نگذاشت این اتفاق بیفتد اما من عذر می خواهم و شاید به خاطر آن موضوع هم که شده است، خودم را در قبال شما مسئول می بینم.
می گوید شما هر جا که فکر کردید براتون بهتر است می روید و حتی اگر خواستید خودم بهتان معرفی می کنم چند جایی که به نظرم بهتر بیآید، اما حتی بعد از آن هم هر کاری که از دست من برآمد، هر مشکلی که داشتید، هر وقت که دوست داشتید اینجا بیآید، هر پروژه ای که داشتید و نیاز به امکانات داشتید، می توانید بیآیید اینجا و من خوشحال می شوم و حتی اگر هر مشکل شخصی هم که من می توانستم کمکی بکنم...
و نظرم را می پذیرد، پیشنهاد کار پروژه ای در کنار کار روزانه بهم می دهد.
حالا که فکر می کنم، از 6 دی ماه تا حالا. آن موقع مامان دو ماه بود که رو تخت بود و تکان نباید می خورد، در بدترین دوران رابطه ام بوده ام و ... (به نظرم خیلی هم ناتوان نیستم، برخلاف آنچه که دیگران می خواهند بهم بفهمانند.)
کمی مایوس کننده است، اگر من حرف از رفتن نمی زدم، چطور می توانستم این حرفها را بشنوم؟
چرا باید بودنت را با نماندن، هر از گاهی به دیگران یادآوری کنی؟ مشکل از کجاست که بیشتر آدمها، بعد از مدتی فراموش می کنند که من وجود دارم؟ حتی نزدیکترینهایشان؟

از بین کسانی که در طول زندگی به آدم توهین می کنند، بیش از همه کسانی من را می رنجانند که آنها را دوست می دانستم، موضوع این است که باید سرعت به روز کردن ذهنیاتم را بیشتر کنم تا تاثیر رنجش از کسی که دوست می دانستمش کمتر بشود.
حالا با شماها هستم! شماها که آنقدر جسارت پیدا کردید و آنقدر بی محابا به من می تازید که گویا هیچ کار دیگری در زندگی جز رنجاندن من، و جز تاختن بر تواناییها و اعتماد به نفسم ندارید! خوشبختانه زمان بر مدار انصاف است، درست وقتی شما فرش دوستی از زیر پایم می کشید، دستی قرص به نشانهء تواناییم بر پشتم می خورد و مطمئن باشید که آنقدر زیر پایم خالی شده است که حالا محکم رو دوپا بایستم و حتی دیگر نخواهم در چشمانتان هم نگاه کنم.
می دانید شادیم از چیست؟ از اینکه بر خلاف خیالتان من حالا شما را دوست تر می دارم، چون در نظرم ضعیف تر و حقیر تر از قبلید و بسیار نیاز به ترحم دارید تا تنفر.
من حاضرم! شما من را دختر بچهء ناتوانی بدانید که بعد از مدتی نه چندان کوتاه، بدلیل نداشتن توانایی و جذابیت کافی دخترانه، یارش ترکش کرد و حالا در تنهایی مانده است. و من به ذهنهای کوچک و بسته و انحصار گرای شما که بیش از آنچه اصرار دارید نمی بیند، ترحم می ورزم و دلسوزی می کنم.
بچرخید تا بچرخیم!

...

خواب دیدم همه رفته اند....

بیش از آرامشم !

نمی گذارم که بنویسم، حتی هر چه قدر هم که آرامم کند.

گاهی آرامش کافی نیست،

باید به این موضوع برسم.

نمی نویسم! پس هستم!

بعضی وقتها ننوشتن از نوشتن سخت تر است. چند روز است که دارم تمرین ننوشتن می کنم.

مشق شب

به نظرم این اواخر خیلی تک بعدی شده بودم. شاید فشار چند تا موضوع با هم مغزم را تعطیل کرده بود. به هر حال نیاز به یک بازنگری حسابی را در خودم حس می کنم.
شاید باید روش هایی را تغییر بدهم و در مورد بعضی چیزهای دیگر جور دیگری فکر کنم.
از کار شروع شد: گفتم به نظرم ارزشهای انسانی در کار معنی ندارد و فقط و فقط تخصص است که همه چیز را جلو می برد، اما می بینم شاید هم حق با او باشد، قرار نیست آدمها در محیط کار به جزئیات شخصیتی من پی ببرند و مطابق آن باهام رفتار کنند. اگر چیزی برایم مهم است، باید راجع بهش حرف بزنم. اگر کاری انجام می دهم باید بدون انتظار اینکه دیگران آن کار را ببینند، خروجی کارم را بهشان عرضه کنم.
باید تمرین کنم راجع به مسائل کاری راحت صحبت کنم، من در قبال کاری که انجام می دهم حقوق مسلمی دارم، که اگر طلب نکنم، کسی آن را به حساب مراعات و قناعت و هیچ ارزش دیگری نمیگذارد، بلکه در شلوغی کار خیلی راحت فراموش می شود.
در روابطم: چند ماهی هست که فکر می کردم باید انتظاراتم را کم کنم، و شروع هم کرده بودم، اما خوب... شاید تلاشم بی نتیجه بوده است، این طوری بهم گفت. باید بیشتر فکر کنم.
می خواهم تمرین کنم که از کسی بدم نیآید، و شرایط آدمها را همیشه در نظر داشته باشم؛ البته سعی کردم تا حالا غیر از این نباشد، اما می خواهم با تمرکز و توجه بیشتر پیش بروم.
انتظار زیادی است که فکر کنم می توانیم جامعهء کوچک اطرافمان را طوری تغییر بدهیم که مثل ما فکر کند، فقط لازم است که با آدمها تمرین کنیم که همیشه فکر کنیم، اگر قرار است کار اجتماعی بکنم، شاید بهتر است این طوری ادامه بدهم.

خوشبختی

درخت ها سبزند. هوا لطیف است. و ما تواناییم و گاهی مهربان ...

جمعه

جمعه وقت رفتنه
موسم دل کندنه

نمی دانم این همه آرامش را به یکباره از کجا آوردم. شاید این یک ماه، شاید تمام دیشب، شاید تمام این یک سال و نیم، شاید....
در هر صورت همیشه همان است که تصور چیزهایی از مواجههء با آنها سخت تر است.
نمی دانم چه قدر این یقین و آرامشم قطعی خواهد بود و چه قدر زمان آن را بالا پایین و سخت می کند، فقط می دانم که حالا توانایی این را دارم که همه چیز را با انرژی پی بگیرم، بر خلاف آن که این مدت بی انرژی بودم و حوصله هیچ کاری را نداشتم،
حالا حتی توانایی این را هم دارم که بخواهم روحیه بدهم.
می توانم به تمام آدمهای دنیا فخر بفروشم و می توانم بسیار شادمان باشم که چیزی را رها می کنم که من را رشد داد و برایم آرامش آورد.
شادم چون دوست داشتنم، حصاری نساخت. و دوست داشتنش مرا، چیزی کم نگذاشت.
خوشحالم که منحنی مان نه خط ثابتی بود و نه حتی میانگین ثابتی داشت. من هر روز بیش تر دوست داشتم و هر روز آزاد تر بودم و هر روز آرامش بیشتری می یافتم.
کاش من هم توانسته باشم، کمی دست کم چنین بوده باشم.

پنجشنبه

روز پنجشنبه اومد
مثل سقائک پیر
رو نوکش یک چیکه آب
گفت به من بگیر بگیر

دیگر باران نمی آید ولی من بدجوری دلم شور می زند. از صبح دارم به همه چی دوباره فکر می کنم، دوباره شک می کنم و پر از تردید می شوم و باز به یقین می رسم و باز تردید و ...
نمی دانم چرا نخواستم بروم سفر. می دانم که دلایلم همه الکی بود، در واقع من طاقت نمی آوردم دور از اینجا.
احساس می کنم دیگر هیچ انرژی برایم نمانده است. کاش می شد کمی قدم بزنم. نمی دانم چرا جرات نمی کنم پا بیرون بگذارم. چرا امروز این همه سخت می گذرد؟
بهم می گوید خیلی هیف شد که فلانی داره می رود. تو باید جایش را پر کنی و نگذاری جای خالیش حس بشوم، پشت مانیتور اشک می ریزم، فکر می کنم ولی وقتی من دائم جای خالیش را حس می کنم چطور می توانم برای آنها جایش را پر کنم؟

چهارشنبه

عصر چهارشنبهء من
عصر خوشبختی ما
فصل گندیدن من
فصل جون سختی ما

خواب می بینم روی شانه های او گریه می کند و تی شرتش درست روی شانه اش خیس می شود.
صبح وقتی می بینم همان تی شرت را پوشیده است، تعجب می کنم.
وقتی می بینم هر لحظه حتی از کوتاهترین زمانهای غیاب من استفاده می کند، تا کمی نزدیک تر بشیند، جمله ای به آهستگی رد و بدل کند و یا دستی بر شانه بزند، بغض گلویم را فشار می دهد، نمی دانم دلم برای او بسوزد، که به رابطه ای حتی در این حد نیاز شدید دارد، یا برای خودم که اینچنین باهام رفتار می کند.


وقتی سرد و غیر دوستانه نگاهش می کند، وقتی به اشک حلقه زده تو چشمهای من با تعجب نگاه می کند و بلافاصله جمله ای خصمانه به او می گوید....
وقتی تندی نگاه من را در جواب حرفش می گیرد و چشمک می زند و کارت دیگری را باز می کند که جدا فقط او برایش بنویسد، و با نگاه می خواهد تایید من را بگیرد و من سکوت می کنم، و باز کارت را دستم می دهد تا بخوانم و نظرم را بگویم... .
و وقتی در کنار تمام این کش و قوسها من او را نگاه می کنم، آرام، شاد به ظاهر و در واقع کمی غمگین، به پهنای صورت بر من لبخند می زند، و من را از این بازی حسادت جدا می کند، دلم می سوزد، اما نمی دانم برای تازه آشنایی که از تنهایی ساده ترین اخلاقیات را کنار می گذارد، یا برای خودم که کاری در این لحظه از دستم بر نمی آید، که غم پنهان و نگرانی بزرگ دیر آشنایم را از بین ببرم.

محدودیت بسیار بر همهء ما فشار آورده است. در بهترین دوران عمر که باید نهایت شادابی و خلاقیت و اخلاقیات باشیم، ساده ترین رفتارمان هم بچگانه و احمقانه و پر کینه و بغض است.
ناچارن برای اطرافیانمان در ارتباط خودمان باید و نبایدهای را اگر تعیین نکنیم، خیلی راحت، بر تمام خطوط قرمزمان پا می گذارند، توهین می کنند و می رنجانند.

سه شنبه

غروب سه شنبه خاکستری بود
همه انگار نوک کوه رفته بودن
به خودم هی زدم از اینجا برو
اما موش خورده شناسنامهء من

آدمها بیش از رفتارشان، با انتخاب هایشان شناخته می شوند.
آدمها بیش از رفتارشان، با شوخی هایشان شناخته می شوند.
آدمها بیش از اندیشه شان، با کردارشان شناخته می شوند.
ما تئوری پردازهای خوبی هستیم، ما زمزمه کنندگان اندیشه های بزرگی هستیم، ما روشنفکران خوبی هستیم، تا وقتی انتخاب نکرده ایم، تا وقتی شوخی نکرده ایم و تا وقتی کردار واقعیمان را نمایش ندادیم.

دوشنبه

های با توام دوشنبه!
شاهد باش! هیچ بار نخواستم، در حسی که شاید گاهی موازی حس من بود، اعمال قدرت و ابراز وجود کنم. لحظه به لحظه، لمس کردم و حس کردم اما هیچ بار حاضر نشدم حتی اعلام مالکیت یا هر چه که دیگر زنان می نامند، بکنم هر بار بهانه ای، دلیلی برای نرفتن.
دوشنبه! این بار اما به خدا به آخر می رسم اگر تو هم تمام بشوی و .... . آه دوشنبه! چقدر از تو تا انتها فاصله کوتاه است.
دوشنبه تو را می خواهم شاهد بگیرم حضورم فردا فقط و فقط به خاطر دلتنگی و بی تابی ام است و نه هیچ حس دیگری. آخر من کجا و دیوار کجا؟ من کجا و قفس کجا؟ من کجا و حصار کجا؟
صفحه کهنهء یادداشت های من
گفت: دوشنبه روز میلاد من است

هر جای دفترچه را که ورق می زنم، گویی تکه ای از بهشت را توصیف کرده اند. فاصلهء بین صفحه های دلگیری و اوج مهربانی، کمتر از یکی دو برگ و به تاریخ یکی دو روز در بیشترین زمانها نیست.
دفترچه پر است از انشاهای باور نکردنی، دوست می داشتم...، آرزو داشتم...، چه خوب بود اگر....، و بالافاصله: همان طور که دوست می داشتم...، درست چیزی که آرزو داشته ام، بی درخواستی....، همان کرد که خوب بود و .... .
دفترچه با این جملهء پایان، یک شروع را نوید می دهد : فکر کنم دوستش دارم.
و حالا... دفترچه چی بنویسم که بعدها پیش خودم کم نیآوری؟ دفترچه چطور توصیف کنم که باز هم زمانهایی اینچنینی را بتوانی برایم خلق کنی؟

وبلاگ! چطوری بهت بگویم؟ چطور توصیف کنم که بی مرزی بین رفتار و گفتار....؟
با فاصله از من حرکت می کند مبادا...
با فاصله از من می نشیند مبادا...
گشاده و باز بر من لبخند می زند مبادا...
گرم و صمیمی و دوستانه و پذیرا و تایید کننده حرف می زند و در آغوش می گیرد مبادا...
بغضم را لحظه به لحظه که او مباداها را پشت سر می گذارد قورت می دهم.
تازه فکر می کند شاید اگر اصلا نبود رفتار من متفاوت و دلخواهم می بود با .... .
اما شعر تو می گوید که چشم من
تو نخ ابر که باران بزند
آخ اگر باران بزند
آخ اگر باران بزند

نگران همه چیز هست جز این که این نگرانی ها ممکن است پله پله من را جایی بگذارد که دیگر نتوانم کسی جز خودش را ببینم.
آخر خوش انصاف! هیچ فکر کرده ای با این همه که من را زیاده خواه و کامل پسند و آرمانگرا می کنی، بعد از تو با این توقع زیاد با کی تنهایی ام را پر کنم؟ یا چطور پر کنم که حسرتی برایم باقی نماند؟
آره من عصبانی ام! من شاکی ام. از زیاد خوب بودن! از مطلق بودن! از کامل دادن!
با این بحثها شروع کردیم: یادته؟ من عشق را قبول نداشتم، به این معنی که کسی به آدم از خود آدم مهربان تر باشد و تو قبول داشتی.گر چه دور گر چه دیر.
من ایمان آوردم به عشق، به مهربانی، به آدمها، به تو. چی باید بخوانم تا به مذهبت درآیم: به نام عشق خوب است؟ شهادت می دهم که تو بر من از من مهربان تری خوب است؟
خوب من باختم! من، تو را باختم!
خوش انصاف! من با باخته هایم بعد از تو چه کنم؟
چه ام شده امشب؟ کاش آرام بگیرم!

یکشنبه

روز یکشنبه من
جدول نیمه تموم
همه خونه هاش سیاه
روی خونه جغد شوم....
از نگاه های آدمها می ترسم.
از سوالهایشان، از نگاه هایشان دلگیرم. دلتنگم.
یک احساس تنهایی عجیب می کنم. یک احساس ترس که نمی دانم ترس از چی است.
چه تلخ شده بودم. چه حرفهای تلخی زدم. من سردم است. من تنهایم و من می ترسم.
آدمها از همه تان می ترسم با این همه نامهربانیهایتان!

دلم می خواهد بلند بلند ....

شنبه

در شهرهای ساحلی شمال کشور، یک روزهایی هست که هوا خیلی گرم است و آفتابی و می شود گفت هوا دم دارد. مردم محلی این جور روزها پیش بینی می کنند که یک بارندگی مفصل در راه است. تا به حال خلاف پیش بینیشان وضعیتی را ندیدم.
من هم الآن اینطوریم. نمی دانم چی پیش می آید، حتی نمی توانم حدس بزنم، فقط احساس می کنم دوران گیجی را سپری می کنم که آفتاب و گرمی حالایش فقط یک هشدار بوده است.
راستش را بگویم این را بیشتر از رفتار و واکنشهای اطرافیان می فهمم.
می شد هفته ها با این فاصله کم از هم بی خبر باشیم، حالا رفته است آن سر کشور، مرتب خبر می گیرد و احوال پرسی می کند.
با این که احساس کرده بودم سرد شده است، حالا باز چند هفته ای است که مرتب سراغ می گیرد و عجیب تر اینکه بیش از حرفهای معمول، هی سراغ خودم و احوال و روحیه ام را می گیرد.
مرتب در جریان می ماند و تاکید می کند که اگر کاری بود، خبرش کنم.
آن یکی که احساس خوشحالی در حرفهایش، حالت تهوع درم ایجاد کرد. این که فکر کرد دیگر او دوست داشتنی خواهد شد، برایم چندش آورش کرد.
زنگ زده است می گوید اصل حالت چطور است؟ دیگر شاکی می شوم و مکث می کنم، می گویم من اصل و فرع حالم زیاد فرقی ندارند، اگر خوب نباشم، زود خودم را لو می دهم، پس نگران من نباش.
نمی توانم نمی توانم از هیچ کدامشان برنجم. نمی توانم دوستی و مهربانی را که در سوالهایشان هست، نادیده بگیرم. نمی توانم همه را بگذارم به حساب قضاوت و مداخله و چه و چه.
اما می ترسم. می ترسم همین توجه های زیادِ پیش از اتفاق، اعتماد به نفسم را توانم و روحیه ام را بگیرد.
شاید هم دارم جلو جلو برای امکان ناتوانی ام دلیل می تراشم.
خیلی خودم را نگه داشتم، اما بلافاصله بعد از پیاده شدنش، با صدای بلند بعد از مدتها هق هقی زدم که خودم از خودم ترسیدم.
فقط دو دقیقه طول کشید، اما چنان تپش قلبی گرفتم که از خودم تعجب کردم.
حالا روزشمار: حالا هر چند شنبه ای که می گذرد، آخرینش است. می خواهم طاقت بیآورم.

...

چرا نامهربان شده اید مردمان؟ چه بهار امسال سرد شده است؟ چه دلتنگ و اضطراب آوری نوروز؟
می دانم. می توانم مطمئن باشم که آزارش به هیچکدامتان نرسیده است.
چه تان است؟ شما ها که ادعای دوستی دارید! شماها که ادعای خویشی و نزدیکی دارید! چرا این چند روز را برنمی تابید؟ کدام قسمت از حقتان پیش اوست؟
حالا دیگر این شمارنده شروع کرده است. فقط 10 روز و نمی دانم اگر این همه شلوغی دید و بازدید نبود چه طور می گذراندم؟
خواب می بینم نگران است. از خواب می پرم با صدای شکستن می لرزم. تا شب این مویرگ لعنتی کوچک بالای پلک می پرد و این دلشوره که لحظه ای رها نمی کند.
می گوید چرا عینک؟ سرم درد می کرد. می گوید چرا این رنگی شده ای؟ زرد؟ سردم است. می گوید می خواهد یک بار ببیندت. می گوید فکرهاتو بکن. باز هم با هم صحبت می کنیم. بغض نمی گذارد چیزی بگویم و فکر می کند بالاخره کوتاه آمدم. ثانیه شماری می کنم که چیزی بنویسم.
کاش چیزی بود مثل زنجیر که می شد دل را باهاش به قفسهء سینه بست تا بال بال نزند.

...

زهی عشق زهی عشق که ما راست خدارا

چه نغز است و چه خوب است و چه زیباست خدا را

..........................................

عصبانییییییییییییییییی ناراااااااااااااااااااااااااحت.
من نمی توانم این همه تنهایی را تاب بیآورم. کاش شانه ای دست کم بود که می شد رویش دل سیر گریست.
.......................................///////////////////////////////////////×××××××××××××××××××××××
^^^^^^^^^^^^^^^________________________________________------------------------- چرا نمی شود تو این متن لعنتی خط خطی کرد؟
چرا نمی شود فریاد زد؟
چرااااااااااااااااااااااااااااااا باید الآن این همه سوال تو ذهنم پر بشود؟
از همه چی بدم میآید. همه چی حالم را به هم می زند.
من شاکی ااااااااااااااااااااااااام

حداکثر توان من !

تکرار تکرار تکرار تکرار....
می بینی من هم مثل تو از انتظار بیزارم. درست مثل تو.
از بس همه چیز صد بار تو ذهنم چرخیده و تکرار شده است دیگر نمی توانم به زبانشان بی آورم. گاهی شده است زبانت قفل بشود؟
تازه این را نگفتم برایت: که مکررات همه مبهمند.
تو که ادعا نداری می شود ابهام را توضیح داد؟ ها؟
اگر مدعی هستی، پس این تفاوتِ ششصد و چهل و هشت هزار و نهصد و سی و هفتممان است.
حق! بزرگ و عجیب و بیشتر دور از دست. بله تو حق داری بدانی چه چیزی یک دفعه... . اما از وبلاگ بپرس. به من گفت دست کم تا جایی که نیاز به آرشیو نبود، دوازده روز تمام است که نوشته ها هم رنگند.
تعلیق ِ در تعلیق ماندن بدتر است، نه؟ برزخِ در برزخ ماندن عذاب آور تر است، نیست؟ ابهام در ابهام ماندن مبهم تر است، تو بگو؟
من در برزخِ برزخ ام. چرا تو را شریک کنم؟ کدام حق، جواز ورودِ تو را هم به برزخ ِ برزخ می دهد؟
چی را می خواهی بدانی؟ تصویر روشنی که مثل یک خاطرهء نزدیک مدام در برابر چشمم است بی آنکه خاطره باشد؟ تصویر غسالخانهء روشن پر آفتابی که من و تو برهنگانشیم و جز ما کسی نیست و تو بی حرکت و یا بی جان رو کاشیهایش دراز کشیدی و من بالای سرت می خرامم. و داستانش کردم تا از شرش خلاص شوم؟
چی را می خواهی بدانی؟ دلیل بی تابی و ناراحتی را؟ از گوشیهایی بپرس که هر بار قعطشان کردم بعد از تو شاهد اشک بودند و اشک، آن هم بی دلیل.
با تو حرف بزنم که چی بگویم؟ که مثل هر بار اشک و اشک و اشک و اضطراب تو و ناراحتی و پشیمانی من و اضطراب و هیچ؟
یک دفعه؟؟؟ بهت نگفته بودم من خوب نقش ایفا می کنم؟ آدمی را دیدی که بعد از شنیدن خبر مرگ عزیزش، مجبور بشود شاد نمایان بشود؟
من دیدم، بعدش هناق می گیرند.
زیاد راحت نیست، یک شب طولانی بغضت را غورت بدهی و قهقه بزنی در جمع، دور آتش! نزدیک آبشار! خوب حالا هناق گرفتم همین! اما خوش شانسم که هنوز انگشتهایی برای تایپ هست.
ما داریم دور هم می چرخیم من از عدم تو بی تابم و نمی گویم چون تو از بی تابی ام ناراحت می شوی و بی قرار. تو از بی تابی و سکوت من نگرانی و من از نگرانیِ تو و باز...
جرات ندارم بگویم این ذات رسوا کنندهء عشق است. چون تو هیچ وقت نخواستی. آخ که چقدر این هیچ هراس آور و مشوش است.

خوب این همه جفنگیات! حداقل خواست تو!

...

دیگر بر نمی گردد. با اینکه چندین تا 356 تا را برعکس شمردی تا حالا، اما باز هم برنمی گردد.
یک لیوان خالی که مدتها یک جایی ثابت به سختی نگهش داشتی تا ذره ذره ذره! قطره قطره قطره! تویش آن قدری آب جمع بشود که بشود گلویت را تر کنی. منتظر قطره های آخری. می زند زیر لیوان و همش می ریزد.
اگر لیوان ترک داشته باشد...
وبلاگ! بهت گفته بودم دلم می خواهد خواب پرت شدن ببینم در حالی که زبان نمی چرخد حتی فریاد بزند؟ خوب الآن این طوری است. هناق گرفتم و این دارد همه چیز را خراب می کند.
چرا این همه مطمئنم که لیوان من هم قبل از رفع تشنگی، خالی می شود؟

...

دراز کشیده ای با چشمهای بسته. دستهایت آزاد دو طرف بدنت یله داده شده است. سرت صاف رو به سقف است. و آن چهرهء معصوم نمای همیشگیت سرد و دست نخورده، خودنمایی می کند.
درست پایین دو پایت می ایستم با فاصله. پاهایم را به اندازهء پاهایت کمی بیش از عرض شانه ام باز می کنم و عریانی ات را با ولع نگاه می کنم.
پاهایت بلند و مغرور اند. درست شبیه خودت. از سمت راستت می آیم. از سمت راستت می خرامم و تا نزدیک صورتت می آیم. قول بدهد اگر گفتم از سرد بودنت و از عذاب دادنت مرا، لذت می برم، بهم انگ خود آزاری نزنی.
می دانی یک حس عجیب! اول درد! دوم درد! سوم درد! بعد بی حسی! بعد لذت! نیم بعد لذت اما شدید! و بلافاصله تنفر! تنفر در اوج! وقتهایی که سردی من این حس را دارم.و حالا.
سطل را پر می کنم. می پاشم از بالای سرت به پایین. سر خوردنش را روی لختیت و روی کاشیهای سفید تماشا می کنم. راستی بهت گفته بودم تو اولین جسدی نیستی که موقع شستن عاشقش می شوم؟

...

خواب می بینم له شدم. خوب له دارم می شوم.
دلم می خواهد تا صبح بلند بلند جیغ بزنم. جیغ! نه داد! دلم می خواهد تا صبح بلند بلند بمیرم. دلم از خوابهایی می خواهد که آدم از بلندی پرت می شود و هناق می گیرد.
من حس بدی دارم . من عصبانی ام.

....

نمی دانم این همه بی قراری را امشب از کجا آورده ام؟
این همه بی طاقتیم را امشب باید مدیون کی باشم؟
درد می آید و می پیچد و من به خاطر می آورمش. اما این بار درد با حسرت می آید و می پیچید و می رود.
به شکمم دست می کشم و به سکوت اتاق نگاه می کنم.
هیچ وقت چرایی حس این لحظه ها را نفهمیدم.
جای خالی یک نطفه و حسرت وجود موجود زنده ای که از تو و در درونت تغذیه کند.
اما این بار حسرت نطفه ای که شاید هرگز دیگر شکل نگیرد.
درد بی قرارم کرده است؟ یا بی قراری درد آور است؟

خشونت علمی !

تا وقتی فکر می کند، او دانای مطلق است و ما محتاجانی هستیم که بی قید و شرط منتها و دانش او را چشم بسته می پذیریم، مهربان است و محترم و خیر خواه.
اما به محض اینکه تو فکر کنی، تو چیز بدانی، تو نظر بدهی و سوال کنی از دانش کلش، حالا تو رقیبی هستی که فقط به این درد می خوری که بری خانه بشینی، کپی کاری او را با کلی منت بپذیری، چیزی یاد نگیری و بابت حماقتت پول بدهی.
وقتی این چیزها را می شنوی هیچ جوری نمی توانی میدان را رها کنی، حتی به بهانهء هشت مارس و روز جهانی زن.
شب تا نصفه هایش تو اینترنت. روز تا نصفه تو جمهوری دنبال قطعه. و بعد با سماجت سر کلاس و آخر هم برا سرپا ماندن، ورزش.
بی رحمانه ترین و خشن ترین قسمت جامعه در برخورد با زنان، بازار کار است. با چنگ و دندان می خواهم بمانم.

فقط نمی دانم با این سوراخی که مثل یک سیاهچاله دارد خالیم می کند چه کار کنم؟ کاش توانا بشوم. تصور یک چیزهایی از مواجهه با آنها سخت تر به نظر می آید.

....

تصور کن یک سرازیری با نیم پله های که گاهی شیب زمین را بگیرد. از آن بالا می دویدیم و به پله که می رسید یک ایست کوتاه و یک پرش و باز می دویدیم و باز پلهء بعد ایست کوتاه و پرش.
صدای خنده ها یمان تو گوشم است و بادی که لای موها شادی را تا ته روح سر می داد.
دویدیم و پریدیم و دویدیم، آخرین پله به جای دشت سبز که می شد تا بی نهایتش دوید، یک رودخانه بود خروشان و تند و سرد و وحشی و هوا ابر.
آخرین پرش، سنگ زیر پایم لرزید، آخرین پرش، سنگ زیر پایم، سر خورد تو رود. آخرین پرش من سر خوردم ، کنار رود و پایم خیس شد. یک دفعه دیدم نیست. آن طرف تر مردمی ایستاده رد قایق را نگاه می کردند و من نمی دانستم تو این هوا چه بر سر قایق می آید؟
خواب دیدم.

...

خواب دیدم خانه مان خراب شد و ریخت.

صفر مطلق !

یک شبهایی از نگرانی و اضطراب دو سه ساعت فکر می کنم.
هیچ متنی را نمی توانم کامل کنم، حتی نوشته های شخصی روزانه ام را.
راجع به هر چی می نویسم ، قبل از تمام کردن به نظرم مزخرف می آید و رهایش می کنم.
روی هیچ موضوعی نمی توانم تمرکز کنم.
حساس و بد اخلاق شده ام. سر هر موضوع کوچک به هم می ریزم، آنقدر که بقیه را نگران می کنم.
احساس می کنم هیچ چیز قابل دفاع و ارزشمندی ندارم.
احساس می کنم نمی توانم هیچ نظری راجع به هیچ موضوعی بدهم.
به نظرم مزخرف فکر می کنم و مزخرف تر رفتار می کنم.
باز شروع شد روزهای صفر مطلق.

آزادی = برابری ؟

همه می کشندم با خواسته هایشان، تو با نخواستنت می کشیم.

"کلیدر"

بعضی وقتها عملی کردن چیزهایی که بهش اعتقاد داریم خیلی خیلی سخت است، این به معنی نیست که یک جای کار اشتباهی وجود دارد؟

متفاوت ترین !

تفاوت است بین این که بدانی بودنت خوب و لذت بخش و شاید آرامش دهنده است، اما نبودنت چندان به چشم نمیآید؛ تا این که بدانی نبودنت، حتی اگر با انتخاب خودت بوده باشد، گرچه مورد احترام است، اما بی اهمیت و ساده نیست.
تفاوت است بین این که بدانی دوست داشته می شوی اما دلبستگی( نه وابستگی! ) بهت وجود ندارد؛ تا اینکه بدانی به اندازه ای که دوست داشته می شوی، دلبستگی هم بهت به وجود می آید.
تفاوت است بین این که باشی، تا اینکه مورد توجه باشی.
و من از گذار ِاز متفاوتها خوشحالم.
و به همان نسبت:
تفاوت است بین آدمهایی که ادعا می کنند به آزادیت احترام می گذارند و آدمهایی که به آزادیت احترام می گذارند.
تفاوت است بین آدمهایی که تملک ناپذیری انسانها را ادعا می کنند و آدمهایی که انسانها را بالاتر از حد تملک می دانند.
تفاوت است بین آدمهایی که دوست داشتن را ارزشمندتر و ماندنی تر از هر چیز می دانند، تا آدمهایی که ارزش و ماندگاری دوست داشتنشان را مانند یک لبخند، آرام و دلنشین و بدیهی تقدیمت می کنند.
و تفاوت است بین شناخت ما از هم در گذار زمان و تفاوت است بین من با دلبستگیهایم به واژه هایت و من با دلبستگیهایم به تو، به بودنت و به زیستنت! گرچه باز هم نه به همهء آنچه که تویی تا کنون!

من عاشق یا تو معشوق ؟ ؟ ؟

چی باعث می شود که ما همیشه بخواهیم فاعل باشیم و نه مفعول؟
آیا این ردی از استبداد نیست که ما تا وقتی فاعلیم عشق می دانیم و چون مغعول شویم، انصاف را هم شرمنده می کنیم؟
کجای دموکراسی می ایستند کسانی که فقط برای احترام به اندیشه و سلیقهء طرف مقابلشان گاهی مفعول می مانند؟
می توانم مفعول خوبی باشم، اما نمی دانم تا کی طاقت می آورم؟ به نظر هزینهء مناسبی نیست برای مهربانی. دارد ذره ذره از درون مستهلکم می کند.

تمدن!

مسخره است. تو به من دشنام می دهی، من به صورتت سیلی می زنم، تو پرتم می کنی، من سینه ات را می درم، تو قلبم را سوراخ می کنی، من مغزت را خالی می کنم، ما گلاویز می شویم و غلت می زنیم و غلت می زنیم و غلت می زنیم، می زنیم و می خوریم و لجن مال می شویم و لگد مال می کنیم، و شعرهایی می گوییم از غلت زدن عشاق در آغوش یکدیگر.

بعد از دو هفته داد و خرابکاری و آتش سوزی و دشنام و وحشی گری... حالا یک انفجار دیگر! این به آن در!!!

حالم از خودمان به هم می خورد.

تفاوت بین پذیرفته شدن یک مرد در اجتماع حرفه ای و پذیرفته شدن یک زن، مثل تفاوتی است که آدمها بین خدایانشان با انسانهایی که ادعای خدایی می کنند، می گذارند.

* عکس ار حسن سربخشیان

آزادگی!

از ما بچه های ترس می زایند؛
از ما کودکان بی شادی!
در من بیا و برو؛ اگر این عشق
شورشی بر استبداد است.
"ندبه" بهرام بیضایی

دستهایم! دستهایم! شما را به خدا دستهایم را برای خودم بگذارید تا در آزادی گاهی مهربانی بر سرتان بکشد و گاه به نیرو بلندتان کند! اما شما را به خدا دستهایم را پرز لطیف هرجایی در دست این و آن تصور نکنید.
بازوانم! بازوانم! شما را به خدا بازوانم را برای خودم بگذارید که گاه در اضطرار آغوش آرامشی برای تک تکتان باشد! اما شما را به خدا بازوانم را به نی های بلورین مست کردنی هر جایی در آغوش این و آن تصور نکنید.
چشمهایم! گونه هایم! لبهایم! شما را به خدا سهم خودم را نیز نگه دارید. چشمهایم را بگذارید تا دقیق و مهربان هماره همه را نگاه کند. گونه هایم را بگذارید تا در سخت ترینها نیز سرخ بماند و مغرور و تنها! لبهایم! سوگند که جز از صلح و آرامش نگویند، به شرطی که آنها را همه جایی و همیشه زنانه ندانید.
من شما را! همه تان را دوست می دارم، فقط من را نیز چون خودتان انسان ببینید و نه فقط یک زن! من علاوه بر جسد زنانه ام، مغز دارم، می اندیشم، روح دارم، محبت می ورزم، و شما را همه تان را فارغ از زن و مرد بودن انسان می بینم و دوست! شما را به خدا من را هر جایی و پوسته ای تنها تصور نکنید!

خانهء دوست کجاست؟

می بینیم! نه! نگاهم می کنی!

صدایم را می شنوی! نه! به صدایم گوش می کنی!

خطابم می کنی! نه! صدایم می زنی!

بودنم را دنبال می کنی! نه! به دنبالم می گردی و می آیی! می آیی و می گردی!

آشناییمان را می گریزی! نه! آشناییمان را می پذیری!

دوست داشتنم را از زیر هزار قفل تو در توی هزار صندوق بیرون می کشی و زیر آفتاب پهن می کنی!

و با همهء اینها من هنوز آزادم. و با همهء اینها هنوز مثل صدای نسیم هر از گاهی نجوای دوست داشتنهای ناشکفته و آغاز آشناییهای ناپرابسته زیر گوشم در حضور تو، کنار دستانت، در گوشم زمزمه می شود و من هنوز و بیش از هر زمان دیگر به دوستت داشتنم و به دوستم داشتنت می بالم.

تصور محدود کردنت حتی با دوست داشتنم جنایت است، تو را آزاد و همیشه آزاده امید می برم.

آزادی اندیشه سردیه یا گرمی ؟

یا گوشهای من نسبت به این موضوع تیز شده است یا یک تغییر زیرساختی دارد در عرف صورت می گیرد نسبت به زندگی مشترک، نسبت به زنان و تواناییهاشان و نسبت به آزادی جنسی خارج از محدودهء خانواده.
می گوید ( 35 ساله متاهل دارای یک فرزند/ مرد ): استقلال یک خانواده مهم تر از تشکیل آن به هر قیمتی است. مگر تو این هفت- هشت سال اگر آنها با هم زیر یک سقف نباشند چی می شود؟ مگر با هم می خواهند چه جور آپولویی هوا کنند که حتما باید زیر یک سقف باشند و غیر از آن، هیچ راه دیگری نشود؟
می گوید ( 36 ساله متاهل دارای یک فرزند/ زن ): اگر الآن من و همسرم از هم طلاق بگیریم کی می تواند امنیت من را به خطر بیندازد؟ ( و پوزخند می زند.)
می گوید ( 20 ساله مجرد / زن ): نه اصلا کاری ندارد! فقط کافی است به پدر و مادرم توضیح بدهم که ما چند وقت است با هم آشناییم و آنها در جریان باشند، دیگر حرفهای بقیه را خودشان جواب می دهند.
می گوید (42 ساله مطلقه دارای دو فزرند/ زن ) : فقط مامان بابایت را در جریان بگذار که نگرانت نشوند، وگرنه اگر منطقی توضیح بدهی آنها راحت تر بهت اعتماد می کنند.
می گوید ( تو تاکسی پشت نشسته بود سنش را نفهمیدم، اما مجرد کمتر از 30/ زن ): ای بابا ازدواج کنند که چی بشود؟ برن با هم زندگی کنند اگر خیلی همدیگر را دوست دارند و راست می گویند اگر یک مدت دوام آوردن و همه چی خوب بود آن وقت ازدواج کنند.
می گوید ( حدود 40 ساله متاهل / مرد ): بعد از نه ماه طلاق می گرفت. گفتم تو کار خوب و عاقلانه ای می کنی که الآن جلویش را می گیری به جای یک عمر زندگی با بدبختی.
و هزاران نفر دیگر که تصادفی هر روز و هر جا می بینم و ازشان می شنوم.
با همهء اینها من با ادعای آزادی و استقلال اندیشه و رفتار، با یک بغل احساس و یک مشت ِ پر زنانگی، یخ کرده و مسخ شده ذهنم به خودش می پیچد و احساسم بایکوت می شود و تمام جسارتم پشت دیوارهای بلند ته ماندهء سنتی که دارد ناچار آب می شود، قایم می شود مبادا کسی ببیندش و از نداشتن نجابت و حیا و غرورش زهرپیچه کند.
اگر دستگاه گوارش محترمم این حالت را داشت، روده ها به هم می پیچید، دل درد شدید داشتم و گلاب به روتون اسهال. حالا همهء این را در دستگاه نه چندان محترم فکر و ذهن بازسازی کنید، می بینید گلاب به روتون به چه روزی افتادم؟
راستی شما برای بند آوردن اسهال فکر چیزی سراغ ندارید؟

حسادت

سال دوم راهنمایی بودم. از کلاسهای هنر و نقاشی متنفر بودم و در عوض عاشق فارسی و انشا. اما یادم است معلم فارسی تفاوت زیادی بین شاگردها می گذاشت. من هم در تمام سالهای تحصیلم جز شاگردهای سوگلی بودم که همهء معلمها کلی تحویلم می گرفتند و می شد گفت عادت کرده بودم که یک جورهایی همیشه لوسم کنند و بهم توجه کنند. اما دریغ از یک ذره توجه معلم فارسی!
هر چه من سعی می کردم انشاهایم را با آب و تاب تر و داستانی تر بنویسم، هر چه سعی می کردم ذوق شعرگوییم را که آن سالها حسابی گل کرده بود، نشان بدهم و ازش کمک بخواهم هیچ به هیچ! دقیقن یادم است با این وجود، با یکی دو نفر دیگر از بچه ها بسیار گرم و صمیمی و متفاوت برخورد می کرد.
یک روز که همهء والدین(به قول معروف) به مدرسه دعوت بودند برای هم فکری با معلمها( که طی مراسمی خاصی باید کلاسها تعطیل می شد و هیچ شاگردی در مدرسه نمی ماند و در سالن اجتماعات بسیار بزرگ مدرسه مراسمی شبیه مراسم استیضاح وزیران بعد از هر ثلث برپا می شد.) من به مامانم با کلی حس خود بزرگ شدگی بینی گفتم که تبعیض قائل شدن ( یادم است تازه کاربرد صحیح این کلمه را یاد گرفته بودم و کلی هم ذوق می کردم) معلم ادبیات را در جلسه مطرح کند.
خلاصه اینکه جریان خیلی بزرگ تر از آنی شد که من تصور می کردم و یک جلسهء کامل معلممان بعد از جلسه توضیح می داد و عذر خواهی ضمنی می کرد و اصرار داشت که آن شاگردی که از این موضوع شاکی بوده است خودش را معرفی کند( چون مامانم اسم من را نگفته بود و کلی صحبت کرده بود و گفته بود که منظورش از این صحبتها توجه به فرزند خودش به طور خاص نیست). که البته من هم بالاخره گفتم که من گفته بودم و رابطه مان صیمی تر از آنی شد که فکر می کردم و تا آنجا که دیگر معلممان من را پروین اعتصامی کوچک صدا می کرد و ...
اما دختری که در عوض و با اشتباه غیر عمدی معلممان مورد توجه او بود بیش از ما، پس از این ماجرا فکر می کرد من باهاش قهر باشم یا از دست او عصبانی باشم اما من در کمال تعجب فکر می کردم موضوع من و معلمم چرا باید باعث ناراحتی من از او بشود که در آن ماجرا فقط منفعل بوده است.
اما حالا می فهمم آدمها پیش از این که در مورد اخلاقیات به طور ذاتی بیندیشند، به برتری طلبی حتی در مورد برخورد اخلاقی با خودشان، بیشتر اهمیت می دهند.
اگر رئیسمان با من رفتار بدی داشته است اما در همان روز با تو رفتار غیر عادی نداشته، تو هم در بدرفتاری او با من سهیمی.
اگر دوست مشترکمان از من کمی فاصله گرفته و همزمان با تو صمیمی است، در فاصله گرفتن او از من، تو هم مقصری.
اگر دوست غیر همجنسمان با من رفتار عادی دارد، اما تو برایش جذابیت داری، در بی توجهی غریزی او به من، تو غیر انسانی رفتار کردی.
اگر استادمان به من نمره ای کمتر از تصورم داده و به تو چیزی که انتظار می رفت، در بی انصافی احتمالی استاد، تو دخالت داشتی.
دنیا پر از حسادت شده است به جای توانمند سازی و دوستی اما من واقعن نمی فهمم.

دو همیشه مساوی با دو !

یک مدتی است که توجهم بر حوزهء شخصی و البته مستقل آدمها جلب شده است و خیلی چیزهای جالبی را می بینم. مانند تغییراتی که در آن زمینه پیش میآید در دوران مختلف زندگی و بیشتر از همهء آنها تفاوت این حوزه ها در زوجها.
خیلی برایم جالب است: هر چه بیشتر توجه می کنم می بینم در زوجهایی که حوزهء شخصی هر کدام مستقل و تحت تاثیر کمتری از رابطهء دونفریشان قرار گرفته است، بر خلاف آنچه که در ادبیات رمانتیک و عاشقانهء ما وجود دارد که فوری روح دو آدم را یکجا می چپاند و آن را دلیل عشق می داند، بین آن زوجهای مستقل و به ظاهر غیر رمانتیک، احترام بیشتر و با دوام طولانی تر است و دوست داشتن واقعی و محبت بینشان بیشتر ملموس است.
حالا استقلال و حوزهء خصوصی در خیلی چیزها:
کسانی که نوع کار و زمان کاریشان تحت تاثیر زوجشان و یا به خاطر زندگی مشترکشان تغییر چشمگیری نکرده است.
کسانی که رابطه شان با دوستهاشان قبل و بعد از زوج شدن تغییر اساسی نکرده است و یا تحت رابطهء زوجشان با دوستهای قبلی خودشان، متفاوت نشده است.
کسانی که با فامیل و آشناها و دوستهای زوجشان، رابطه ای جدا و غیر زنجیر وار به زوجشان، تعریف کرده اند.
کسانی که علاقه مندیهای مختص خودشان دارند که با وجود بی علاقگی زوجشان، آن انگیزه و حس قبلی در آنها سرکوب نشده است و یا تغییر نکرده است.
کسانی که تفریحاتی برای خودشان، تنها، بدون همسرشان، در نظر می گیرند.
و نمونهء خوبی از آن آدمهایی که گاهی بدون زوجشان سفر تفریحی می روند.
کسانی که مثل دو تا دوست با هم رابطه دارند، بدون اینکه مدام از لوازم شخصی هم استفاده کنند، بدون اینکه کیف و دفتر یادداشت و نامه های شخصی همدیگر را مال خودشان بدانند و وقتی سفر می روند باز هم مثل دو تا دوست حتی دو ساک جدا از هم داشته باشند.
یا باز شبیه دو تا دوست یک میزانی از دخل و خرجشان کاملا شخصی باشد، مثل دوتا آدم که با هم همخانه اند. به جز خرج مشترک بقیه حساب کتابهای هر کس مربوط به خودش تنها است.
وقتی تو تجربه ها، فیلمها، داستانها و ادبیات دقیق تر می شوم، به نظرم میآید که مشکل زوجها گویا همیشه از جایی به وجود می آید که تمام زندگی و گذشته شان را در کاسه ای میریزند و بعد از یک عمر زندگی شروع می کنند از کاسه ای خوردن که عمر و گذشتهء یک آدم جدید دیگر هم همین طور در هم در آن ریخته شده است و حالا قرار است، هر دو قاشق قاشق از این کاسه بخورند.
به نظرم نتایج بهتری دارد اگر به بهداشت فردی و روحی هم احترام بگذاریم و کمی متمدن تر زندگی کنیم. اگر نظرتان متفاوت است مشتاقم که بشنومش.

زن = .... ؟

1 ) بعد از عقد متوجه می شود که دختر باکره نبوده است. اختلافشان بالا می گیرد و طلاق.
به دلایل طلاق کاری ندارم. به درست بودن یا نبودن پنهان کردن یا حتی فقط نگفتن گذشته هم کاری ندارم.
فقط جالب این است که به نظر میآید مهمترین موضوع زندگی در اینجا موضوع جنسی است. واقعا این خیلی مهم است که یک زن و فقط یک زن، تجربه جنسی قبل از ازدواج نداشته باشد؟ یا اگر هم داشته با جراحی خودش را تبدیل به آدمی کند که گویا تجربه نداشته است؟ یا جوری تجربه کند که فتح این قلعهء لعنتی در آخر فقط نصیب همسرش بشود؟
هر چه بیشتر به موضوع فکر می کنم، کمتر دلیل انسانی درش می بینم و بیشتر و بیشتر نیازهای خودخواهانهء حیوانیش را پیدا می کنم.
2 ) مطمئن بودم اگر ببینم به هم می ریزم، اما نمی دانم چی را می خواستم بدانم که هر جور شده است دیدم. با اینکه دو ساعت تو برفها راه رفتم تا سرحال بشوم باز تمام شب خوابهای آشفته ای می دیم. چطور می شود یک انسان، یک انسان دیگر را آنقدر با سنگ بزند تا بمیرد؟
3 ) زنان عربستان، مانند مردهایشان می توانند در ورزشگاه باشند و تیم ملیشان را تشویق کنند. در عوض رئیس جمهور منتخب به جای هر کاری برای نصف جمعیت کل کشور، می گوید که مخلص همهء خانمها است.

تا موقعی که نامزد بودیم هر جوری دلم می خواست لباس می پوشیدم، هر شلواری که دلم می خواست از این تنگها. مانتو می پوشیدم کوتای کوتا. با آرایش غلیظ و کامل می رفتم پیشش همیشه و موهام از پشت روسری همین جور بیرون. هیچی نمی گفت. اصلن هیچ کاریم نداشت. اما درست همان شب که عقد کردیم بهم گفت ببین دیگه اینجوری نپوش من خوشم نمیآید.....
نه خوب! مهرمم هم همچین زیاد نبود. سکه به تعداد تاریخ تولد. ولی خوب اشتباه کردم که کم نامزد ماندیم....
یکی دیگر بود چند بار آمده بودن رفته بودن یکی دوبار هم باهاش حرف زده بودم خیلی خوب بود. همه چیش خوب بود فقط سر مهریه به توافق نرسیدیم. آنها می گفتن پانصد تا بیشتر نمی تونن. ما هم می گفتیم تاریخ تولد.... ولی حالا می گویم کاش قبول می کردیم آن همه چیش خوب بود...
به طالع بینیها اعتقاد داری؟ من بهمنم او اسفند. من که همش با خودم می گم از همینه که این جوری شده است. آخر به همه چی گیر می دهد. اصلن از خانه نمی ذاره برم بیرون.
من بلدم با اسفندیا باید چی کار کنی. فقط باید باهاشون خوب باشی. اگه خوب باشی باهات خوبن. من برادرم اسفندیه.
- خونه دوستاش بذارم بره؟
- اگه نذاری که خوب اون هم نمی ذاره تو هم خونه دوستات بری.
- من اصلن دوستی ندارم.
زیاد دور نبود یک سال از آشنایی و ازدواجشان می گذشت. هر دو دانشجو بودند یکی متولد 63 و همسرش متولد 60 .
ذهنم پر از سوال شده بود. چرا این همه زود؟ چرا بی آشنایی؟ نرخ معامله برای به توافق رسیدن کافی است؟ تنها از سرنوشت انتقاد می شود نه هیچ چیز دیگر. همسری در میان نیست. یکی تنها همخوابه ای می خواهد که مثل یک روسپی با امکانات کامل بخردش. دیگری هتلی می خواهد که گرچه در اتاقهایش هم قفل اما هرچه مجللتر بهتر.
اینها هم نسلان من و حتی کوچکتر از من هستند. پس این نگرش کی و چه جوری قرار است تغییر کند؟

در سفر به اینها بسیار اندیشیدم :

به نظرم مهم است که همان طور که هر از گاهی تو آیینه خودمان را نگاه می کنیم و چک می کنیم، ایده آلهایمان را در مورد زندگی، کار، تفریح، دوستان و آدمهایی که انتخاب می کنیم تا باهاشون زندگی کنیم هم بازنگری کنیم.
گاهی نیازهای لحظه ای، ایده آلهایمان را تبدیل به شعار می کند که روز به روز ازش فاصله می گیریم ولی این که برآورده شدن نیازها چقدر جبران کمبود ایده آلهایی که عمری بهش اندیشیده ایم را می کند، جای بحث دارد.
گاهی هم فشارهای لحظه ای، باعث می شود که ایده آلهایمان برایمان بی اهمیت و کمرنگ بشود، آنقدر که حاضریم ایده آلهایمان را از دست بدهیم تا فشار کم بشود. ولی باز این که کم کردن فشار با از دست دادن ایده آلها چقدر منطقی است و روش درست است نمی دانم؟
اما به نظرم هر دوی اینها یک جور اشتباه است و آن قربانی کردن یک دوره برای آسایشِ یک لحظه است.

• 
  
  از بس یک مدتی احساس تنهایی می کردم و نیازهای روحی ام ... ، تصور می کردم که آدم رمانتیکی شده ام که به عشق شدید و گرم و منحصر به فردی نیاز دارم، یادم رفته بود که روزگاری این همه رمانتیسیسم حالم را بد می کرد و دوزار قبولش نداشتم. یادم رفته بود که تنها گذاشته شدم چون حتی عشق را با کاربردش در اجتماع می پسندیدم نه داغ و مخفی و بی کاربرد.
  تجربه خوبی بود برای این که بعد از آن همه آسیب باز خودم را پیدا کنم. عشق، فقط به معنی دوست داشتن شخص، فقط برای همان شخص، بی آنکه کاربردی جمعی داشته باشد، بی آنکه باعث کمک به زندگی مستقل هر کسی بشود، و اصلا بی آنکه ماهیت مستقل داشته باشد، در هر فرد، حالم را به هم می زند.
• 
  
  دوست ندارم بیست سال دیگر برای بچه ام ( که اگر وجود داشته باشد) از این روزهای جوانیمان و ایده هایم و اندیشه هایم، فقط شعرهای پر شور و دور از دسترسی بخوانم که هیچ واژه ای ازشان آن روز واقعی نشده باشد و من فقط مادری باشم که جوانی پرشوری داشته است.
  

حرف مردم

حس بدی دارم. همیشه اینکه تو به رفتار و به افکار خودت ایمان داشته باشی کافی نیست گویا. همیشه به این سادگی نیست که تو را از رفتار خودت و تنها خودت بشناسند.
گاهی هم از رفتار دیگران با تو، تو را قضاوت و شناسایی می کنند و بدبیاری اینکه روش هیچ دو آدمی شبیه هم نیست، پس مقایسه با رفتار دیگران در مورد خود آدم مقایسهء چندان منصفانه ای هم نیست.
رسمن بهم اعتراض می کند و می گوید تو زیادی بی خیالی. بدون اینکه چیز زیادی بداند و فقط در مقایسه با رفتار خودش، نسبت به دیگران، در موقعیتی مشابه می گوید.
می گویم این که من با او و با هر چندتای دیگر بی ذهنیت و بی منظور و بی هدفی رفتار می کنم کافی نیست؟ و این که من بهتر از هر شخص سومی منظور رفتار طرف مقابلم را حس می کنم کافی نیست؟ و من همان، آدم ِ با اعتبار، که قبلن بودم؛ هستم، هم کافی نیست؟
و می بینم که کافی نیست. هر چه حساب می کنم و در ذهنم می شمارم، می بینم اگر چیزی از روابطم کم نشده باشد، بیشتر نشده است اما چرا قضاوت دیگران تغییر کرده است؟
خیلی چیزها را نمی شود از دور تصور کرد. وقتی می گویند فشار روحی که عرف بر زنان تنها می آورد، خیلی خیلی فاصله دارد تا بفهمی که عرف یعنی دوست صمیمی، عرف یعنی نزدیکتر از آنی که بتوانی نادیده اش بگیری.

من و باران یا باران و تو ؟

اینجا روزها باران می بارد. اینجا روزها سرد است.
اینجا روزها مردم گاه غمگین و گاه خوشحالند. اینجا خوشحالیها کمتر به یاد مردمان می ماند. اینجا مردم به کودکانشان می آموزند که:
مرد را دردی اگر باشد خوش است/ درد بی دردی علاجش آتش است
اینجا روزها درد و رنج ها هم گرانتر و شیک تر و باکلاس تر از شادی است. اینجا مردمان گرفتار و خمود و جدی، محترم تر و با ارزش تر از مردمان شاد و خوشبخت و خوشحالند.
اینجا بعد ازظهرها هم باران می بارد. و اتفاقن بعدازظهرها هم مردم کمتر یادشان می ماند که شادی جدی ترین بخش زندگی است. اینجا بعد ازظهرها هم مردم به هم پز درگیریهایشان را می دهند.
اینجا شبها هم باران می بارد. اینجا شبها مردم از فرط خستگی یادش می رود یک لقمه مهربانی و عشق حتی اگر بی نمک گرفتاری بود، دور هم بخورند و به سلامتی باران هم که شده شادی سر بکشند.

اینجا شبها سردتر است و باران ریزتر و تندتر می بارد، اما پیش خودمان باشد، مردم شبها گاهی به جای مسواک، عشق بی وصال گاز می زنند. و اگر به کسی نگویی خودم بارها دیده ام که زیر بالشهاشان دلتنگی دارند که یواشکی وقتی همه خوابند بیرونش می کشند. و تازه از همهء آنها عجیبتر (مبادا کسی بشنود)، اینجا مردم نیمه های شب، گوش غرور کر، برای عابران کوچهء معشوق خط و نشان مهر می کشند.
خوب تو بگو باران جان! آن طرفها چه خبر؟ آنجا را کی تحویل می دهی؟ باران جان! تا بهار می رسانیشان، مردم آن دیار را؟ یا اینکه... یا اینکه قرار است ما را به آنها برسانی؟ ها راستی نگفتی باران جان! چرا صبح و ظهر و شب مدام می باری؟ نکند ....؟

شهر خاکستری

دلم می خواهد جایی که دلم می خواهد، زمانی که دوست دارم، طوری بدوم که باد بین موهایم باشد و سرما را پوست سرم حس کند، بدون اینکه هزاران چشم سرتاپایم را لجن مال کند. درخواست بزرگی است؟
شهر خاکستری ..... شهر خاکستری.....شهر خاکستری....... .

* عکس از سینا خسرو مرادی*

فردا

سنگی به چاه می اندازی که صد عاقل نمی توانند آن را بدر آورند، ای دیوانه! سنگ را بدر نمی توانند آورد که هیچ، با آن خاک و خاشاک که می پاشند، ردش را گم و گور می کنند. کورتر می کنند. نه! راهی به گذشته نیست! آنچه هست، در پیش است. و آنچه در پیش است، هست. هست و هست. حقیقت همین است. شادی که در پیش چشمت می نشیند. راه آمده را باز نتوان گشت. راهی اگر هست، در پیش است. دیروز برگذشت، اکنون فردا را سینه سپر کن! فردا، خم پشت و سینه خیز می رسد تا تو را، اگر نه به غفلت دررباید، پنجه در پنجه بیفکند. کار گذشتهء تو، فردا دشوارتر می شود. بار گذشتهء تو، فردا سنگین تر، پیچیده تر، آشفته تر. این هنوز اول عشق است!

"کلیدر" محمود دولت آبادی

؟ ؟ ؟

شوکه شدم. حالم بد است. از بهار تا حالا....
پرت و پلا می گوید. متناقض می گوید. گیج نگاهش می کنم. از نوع نگاه من دست پاچه میشود. سعی می کنم معمولی نگاهش کنم.... حرفهایش را پس و پیش می کنم. بعد شمرده شمرده با ترتیب ذهنی خودم دوباره می پرسم. ....
دوباره می گوید. از بهار تا حالا ....چشمهایش پر می شود. چشمهایم از تعجب می زند بیرون.
می گویم پس آن بار که ..... آن روز که ...... آن چیزی که .......
مبهوت. خودم را کنترل می کنم که از دروغهایش نرنجم و بگذارم به حساب.... به حساب چی؟ از چی ترسیده که دروغ گفته؟ آنقدر برخورد من باهاش غیر برابر بوده است؟ یا نیازش....؟
حالم بد است. من مقصرم.
وقتی فکر می کنم یادم می آید که گفتنش عجیب بود، و من مکث کرده بود و او مکث کرده بود و من به خاطر این که به حساب دخالت در حوزهء خصوصی نگذارد، باز عادی ادامه داده بودم. لعنت به من! لعنت به این حوزهء خصوصی .....! که بارها به این بهانه تنهایش گذاشتم و او چرا ..... ؟
به چی نیاز دارد؟ اعتماد به نفس؟ تایید؟ تعریف؟ گوش فقط برای شنیدن نه برای نظر دادن و قضاوت کردن؟باید دیگر با او هم حرفی از دغدغه هایم نزنم؟
حالم بد است. خوب خانم! با شعارهای پوشالیتان چطورید؟ پر کردن یک صفحهء مجازی کار آسانی است وقتی ....... . من مقصرم.
می توانستم تغییرش بدهم. می توانستم تاثیر بگذارم و گذاشتم بارها. و این بار هم تاثیر من لعنتی بود اما نه آن جوری که فکر می کردم. می گوید بهار..... مخم سوت می کشد. چرا به این قسمت فکر نکردم؟ چرا توقع داشتم جوری باشد که نبود......؟
من مقصرم. باید جبرانش کنم. هر جور که شده است. حالم از حرفهای لعنتی خودم که حالا برایم فقط پوستهء شعاریش مانده به هم می خورد.

سرما

دستکشهایم را که درآوردم، دستهایم را چسباندم به شوفاژ. داغیش را نفهمیدم. یکی از ناخنهایم از بیخ شکسته بود و من حتی نفهمیده بودم.
یاد سرمای پارسال افتادم. پارسال این موقعها خیلی آشفته بودم. رفتم سراغ دست نوشته ها و چیزهای پارسال. این را پیدا کردم:
آناناسی گل یاسی خانم معلم مادر ماست
با اسم ( سلام ) خمت ( خدمت ) خانم معلم عزیزم معلم عزیزم امیدوار که احلتان ( احوالتان) خوب باشد معلم عزیزم از شما تشکر می کنیم که به من درس یاد دارد ( دادید ) از طرف فاقعه ( فائقه ) است
امیدوار که احلتان ( احوالتان ) خوب باشد
نوری امضا 20 20
بالایش نوشته ام " فائقه نوری 20/10/83 " من وارد حیاط که شدم از دور دوید جلو و دستهایش را دور کمرم حلقه کرد، و نامه را داد، کلی تعجب کردم او حالا با من راحت بود، آنقدر که با آن دستهای کوچولو من را بغل کرده بود. مدیرمان گفت یک ساعت زودتر آمده است با مادرش که تو را نشان مادرش بدهد. خودم را جمع و جور کردم و با مادرش سلام و احوال پرسی کردم . آرام دستهایش را از دور کمرم باز کردم، یخ زده بود. چند دقیقه تو دستهایم نگه داشتم. مامانش گفت فائقه خیلی خوشحال است. از شما خیلی ...
سریع گفتم خیلی پیشرفت می کند. خیلی هم خوب جواب سوالهای من را می دهد.
دختر خیلی خوبی دارید.( تو دفترم نوشته ام، یکی از بچه ها، فائقه، خیلی خجالتی است و بعد از چهار هفته هنوز جواب سوالهای من را نمی دهد. 15/ 8/ 83 )
دوباره دستهایم یخ کرد. مدرسه منحل شده است و همه چیز رو هواست. اما من حتی نرسیدم که یک سر به مدرسه بزنم. کاش دست کم کمکهای مردمی را تو این هوای سرد به بچه ها برسانند و جنجال و قدرت طلبیها را سر آن کمکها خالی نکنند. باز خوابشان را می دیدم.

دوم فوریه

دیشب باز صدا و سیما از دستش در رفت و یک فیلم خوب داد، البته مثل همیشه با کلی سانسور که خوب با حدس زندن باعث می شود کلی ذهن آدم فعال بشود:
افسانهء روز دوم فوریه
اطلاعات دقیق فیلم را نمی دانم چون از اول ندیدم. اما ماجرا از این قرار است که مردی متوجه می شود در روز دوم فوریه گیر کرده است و هر بار از صبح، ساعت شش، دوباره روز قبل تکرار می شود و دیگران دقیقا همان کارهای روز قبل را انجام می دهند، بدون اینکه برای آنها این روز تکراری باشد، اما تنها او است که این وضعیت برایش تکراری است.
روزهای اول حوصله اش سر می رود و کسل می شود، بعد کم کم با استفاده از دانستن اطلاعات تکراری دقیق روز قبل، از بانک دزدی می کند، قانون شکنی می کند و از بودن با زنها سوء استفاده می کند، چون هر شب که پلیس او را دستگیر می کند، فردا صبح باز در خانهء خودش و در روز دوم فوریه بیدار می شود.
بعد این هیجانات کوچک هم برایش کسل کننده می شود و سعی می کند با دختری که دوستش داشت، رابطه برقرار کند و هر روز با او بیشتر آشنا می شود و بالاخره موفق می شود اما یک روز، برای یک رابطهء عاشقانه ای که هر بار صبح دختر همه چیز را فراموش کرده است، کم است. پس افسرده می شود و راههای زیادی برای خودکشی امتحان می کند. اما بعد از مرگ، هر بار صبح دوباره دوم فوریه است و او زنده.
تا اینکه به پیشنهاد دختر، با توضیحات مبهم او، سعی می کند از همان تکرار روزش هم بهترین استفاده را بکند. حالا که وقت دارد، پیانو زدن، مجسمه سازی و ... یاد می گیرد. و با دانستن لحظهء دقیق اتفاقات بد از پیش آمدنشان جلوگیری می کند و به مردم کمک می کند، و در کارش موفق می شود و همان دوم فوریه تکراری را برای خودش به زندگی باشکوه و پر از شادی تبدیل می کند، و در نهایت خوشبختی در انتهای فیلم دوم فوریه به سوم فوریه می رسد.

عشقهای بی وصال

یک کوچهء عریض و بلند، با اختلاف آشکار بین خانه های شمالی و خانه های جنوبی کوچه. می پرسم فکر می کنی چند نفر از آدمهای این کوچه می دانند که همسایه شان کی است؟ می گوید فقط شاید خانه های نزدیک و آدمهایی که پیگیر این جور اخبار هستند. به نظر درست می گوید. نیم ساعت دیر رسیدیم اما جز 10- 15 نفر که دم در ایستاده اند و گاهی دو سه نفری با هم صحبت می کنند خبری نیست.
مقایسه می کنم با تجمعهای قبلی... آدمها، حتی زنده به گور شدن یکدیگر را هم فراموش می کنند، اما اگر این مراسم تشییع جنازهء(....) .... . ما به همه چیز عادت می کنیم. ما ترجیح می دهیم قهرمانانمان را مرده پاس داریم، وگرنه زنده شان دردسر دارد و مسئولیت. ما ترجیح می دهیم عشقهایمان را بی وصال تصور کنیم، وگرنه.... .
جزء خانه های جنوبی است. کمی جلوی در دل دل می کنیم. ایستادگان تقریبا همه دانشجویند و البته بیشتر بچه های تحکیم وحدت. آنقدر سوت و کور است که مرددیم که چه کنیم. ماشینی کنار ما می ایستد، با صدای بلند می پرسد چه خبر است؟ همه نگاهش می کنند ولی هیچ کس جوابش را نمی دهد. می گوید خانم ما همسایه شان هستیم، آزاد شده است؟ می گویم نه! می گوید پس ترو خدا بگویید چه خبره؟ می مانم که با این سکوت و تعداد کم چه بگویم. دکتر یزدی که وارد می شود، ما هم تصمیم می گیریم.
به پهنای صورت لبخند می زند و من به وضوح می توانم بگویم که کدام چروکها تا پنج ماه پیش نبود و کدامها عمق گرفته است. به سلاممان خوش آمد می گوید و من متحیر وارد خانه ای می شوم که بوی تنهایی می دهد.
نوشته اند جمع کثیری، اما شاید بیش از صد- صد و پنجاه نفر هم نبود. و من نمی دانم میزان سنجش ما چیست؟ تهران 14-15 میلیونی، در مقابل صد، صد و پنجاه نفر.... .
مخملباف می گفت روزی ایران را با کیارستمی اش می شناختند و حالا با نام گنجی. و من بیش از آن که شفیعی را با نام همسرش بشناسم، حالا گنجی را با نام شفیعی می شناسم. و مطمئنم بیش از نصف مردم کوچه هیچ کدام را نمی شناسند.
فکر می کنم، وضع گنجی بهتر نمی شود. شفیعی راه به جایی نمی برد. چون کسی منتظر گنجی نیست. کسی شفیعی را حتی نمی بیند.
هر چقدر هم مردم در کوچه و تاکسی و محل کار و گاهی دانشگاه غر بزنند و از زور و استبدادِ رهبران شاکی باشند، باز ترجیح می دهند در خانهء احمدی نژاد هورا بکشند و از طرفهای خانهء گنجی هم نگذرند.

کاش بودی وبلاگ!

کاش گوشی داشتی برای شنیدن. کاش چشمهایی داشتی برای نگاه کردن بهم وقتی باهات حرف می زدم. کاش مهربانی داشتی، که وقتی گریه ام می گرفت، آرام می شدم. کاش آرام می ماندی تا امروز را برایت تعریف کنم. یا نه شاید اگر وجود داشتی اصلا ماجرای امروز دیگر مهم نبود.
وبلاگ! آنقدر دلم شکسته است که فکر می کنم دیگر نمی توانم مهربانی کنم.
می گوید زیاد تنها نمان. می گویم ولی من همیشه تنهایم. همیشه.
می گوید مگر می شود یعنی تو هیچ دوستی نداری؟ می گویم دوستی که بیش از خودش برای من هم وقت داشته باشد و این خسته اش نکند نه!
می گوید ولی باید پیدا کنی. می گویم که چی بشود که تنهاییم را درمان کند؟ من از آدمها سوء استفاده نمی کنم.
می گوید ولی قسمتی از هر دوستی برای دیگری بودن است، آن هم در شرایط خاص یک آدم حتی خیلی زیاد. می گویم ولی این قسمت از دوستی با من، برای دیگران عذاب آور است.
هر کسی را که می شناختم تو ذهنم مرور کردم که فقط کمی با حرف زدن با او آرام بشوم، اما برای هر کدام دلیلی پیدا کردم که اینطوری مزاحمشان می شوم. حالا یک ساعت است که می نویسم و اشک می ریزم و پاک می کنم. گونه هایم از شوری اشک می سوزند.
کاش تو واقعی بودی وبلاگ! کاش کسی بودی! کاش می شد برای تو تعریف کنم. کاش دلداریم می دادی!!!

شب درست مثل روز قبل !

سینه ام سنگین است. نمی توانم نفس بکشم. نفس نفس می زنم. خواب می بینم سینه ام سنگین است. خواب می بینم نمی توانم نفس بکشم. خواب می بینم دو دستش را گذاشته روی سینه ام فشار می دهد، روی قفسهء سینه ام و و پشت من صدای آدمهایی میآید که مهربانانه به همه شان می خند و می گوید که دوستشان دارد و ابراز دلتنگی می کند و می گوید که آنها را به تنهایی ترجیح می دهد.
خواب می بینم سینه ام خیلی درد می کند. بدون اینکه چهرهء مهربانش -از نظر آنها-تغییر کند، دستش را جلوی دهانم می گذارد (دقیقا صحنه ای که یک بار در بیداری اتفاق افتاد را در خواب می بینم) و باز فشار می دهد.
خواب می بینم، بلند بلند تک تک آدمها را به اسم می خواند و پسوند اسمهاشان جان اضافه می کند و سر من داد می زند که : تو دردآوری. ترجیح می دهم زمانی که تو را قرار است ببینم، تنها باشم. ( همهء خوابم مونتاژی از گذشته است. )
اشک می ریزم و مامان اشک می ریزد. می خندد با صدای بلند و تمسخر. می گوید پیر زنی در خانهء روبرو تنها است و کمر درد دارد، بدو کنارش باش که تنها نباشد. ( تکرار واقعیت ) و باز می خندد.
خواب می بینم نفسم تنگ است. از خواب می پرم، چون نفسم تنگ است....

تو جان مرا از تلخی و درد آکنده ای
و من تو را دوست داشته ام
با بازوهای ام و در سرودهای ام.

...
رنج برده ام ای دریغ
و تو را
ستوده ام.
"از دفتر مدایح بی صله شاملو"

دیگر حوصله هیچ تشبیه و استعاره و ... ندارم.
متنفرم از این حس فرساینده. هیچ کس تا کنون چنین مداوم نیآزرده بودم.

برادر بسیجی راهت ادامه دارد !

یک حرفهایی هست که گرچه می دانی چه چیزی پشتش وجود دارد و یا از کسی می شنوی که منطقش برایت پذیرفتنی نیست، و یا آن حرف پس گرفته می شود اما دلشکستگی که برایت به وجود آورده است تا مدتها وجود دارد و تا وقتی که چیزی بر خلاف آن نشنوی یا نبینی از سر دلت برداشته نمی شود.
من برایم خیلی سخت است، که برای پذیرفته شدن جوری که فکر می کنم رفتار نکنم. یا رفتاری بکنم که قبولش ندارم. اما نمی توانم هم بگویم که برایم مهم نیست که درباره ام اشتباه فکر کنند یا بد قضاوتم کنند.
هیچ وقت از ذهنم پاک نمی شود جملهء گرانبهای برادر بسیجی را که گفته بود این خانم، به نظر خانم سالمی نمیآید. و بعد از آن بیش از قبل به برداشت مردمی که همفکرم نبودند، دقت می کردم.
داشتم می رفتم، صدایم کرد و گفت راستی من باهات یک کاری داشتم، بعدن اگر یادت ماند!
ماندم و گفتم چیزی شده است؟ الآن بگو.
گفت نه فقط می خواستم ازت یک خواهشی بکنم. با تعجب گفتم حتمن اگر بتوونم چی؟
گفت دختر من سین هیجده سالش است، می خواستم اگر اشکالی ندارد تو جمعهای دوستهایت، گردش و مسافرت و تفریح که با هم می روید او را هم ببرید، دلم می خواهد کمی اجتماعی بشود.... اما خوب با هر جمعی که نمی شود فرستادش.
من در هر موردی که پیش آمده بود نظر واقعیم را گفته بودم، آنقدر نظر واقعی که هراس داشتم که آنها هم در مورد من برداشت ارزشی بد بکنند. گرچه برای تمام نظرات و عقایدم دلیل داشتم.
خیلی خوشحال شدم، خوشحال از اینکه حرفهایم برداشت بدی به وجود نیآورده. از اینکه نهراسیده که دختر هجده سالش هم مثل من رفتار کند، از این که توانسته به من اعتماد کند....
برادر بسیجی به روشنی چشم شما من هم با کمال میل پذیرفتم.

پلها زیبایند !؟!

می بینی فاصلهء من و تو، کمتر از چیزی است که خودمان می سازیم. می بینی ما از دیوار، از غرور، از تعصب، از بی طاقتی، از پریشانی، از بی اعتباری، از استبداد پذیری، از ظلم پذیری، از نبود منطق، از بی اعتمادی ذره ذره ذره پلی ساختیم از این ور من به آن ور تو. من اینجا ایستادم و تو آن انتها، آن دور. ولی در واقع بین من و تو فقط به اندازه دو آدمی فاصله است که شانه به شانه ایستاده اند.
اما نگفتی با پلمان چه کنیم؟ اگر بخواهی بین دو دیوار نگه اش می داریم تا همیشه، شنیده ام پلها هم زیبایند.
راستی وبلاگ! گفته بودم بعد از سر خوردن در درهء یخچالی، تا خود قله، برای گذشتن از هر پلی دستم را می گرفتند؟ گفته بودم در شروع هر پل پاهایم از ترس سرخوردن می لرزید؟
می گفت چرا نمی خواهی بپذیری که دوستت دارم. گفتم چون نمی توانم، پاهایم می لرزد. گفت من هستم، نلرز، نترس! گفتم پس من چی؟ من نباید باشم؟ گفت تو را می آورم، بهت قول می دهم. گفتم شاید! شاید! شاید!

تئاتر سینما تئاتر

به قول دوستی این چند روز همه اش تفریح فشرده بود:
پنجشنبه: خرس و خواستگاری، دو نمایشنامه طنز اجتماعی از چخوف به کارگردانی حسین معجونی.
دو اجرای خوب از نمایشنامه های چخوف و دو انتخاب خوب از طنز تلخ هوشمندانه که گاهی با ابداعات کارگردان، نوک تیر طنز گزنده، جامعهء خودمان و محدودیتها و سانسورهای تئاتر در ایران بود.
شنبه: یک بوس کوچولو، فیلم کند و پر از شعار و پر از ادعا و ادای روشنفکری که گاهی به اندازهء یک جمله یا یک پلان یا یک صحنهء جزئی می شد جایی برای اندیشه باز کرد. از بهمن فرمان آرا
در صحنه ای یک نویسندهء سابق محبوب که سالهاست بدون خانواده، از ایران مهاجرت کرده است می گوید: من به ژاله(همسرش) گفتم که حوصلهء تربیت بچه و باباشدن را ندارم، او خودش همهء مسئولیت بچه ها را پذیرفت. من باید می رفتم چون اینجا نمی شد زندگی کرد، اینجا همیشه همهء چیز را شلوغش می کردند و مفصل.
یکشنبه: یک زن یک مرد، برگرفته از نمایشنامهء معروفی که حالا اسمش یادم نیست از برتولت برشت. به کارگردانی آزیتا حاجیان.
فقط همین را بگویم که من دو سال پیش، اجرای نمایشنامه خوانی این کار را دیدم و بسیار لذت بردم، و شیفتهء متن قوی و بسیار خلاق آن شدم، و امروز با این که اجرای همان متن بود، حوصله ام سر رفت و خسته شدم.
یک صحنهء شلوغ با هوارتا بازیگر خرده پا که آدم را یاد کلاسهای بازیگری می انداخت و کلی ستارهء سینما و تلویزیون که چندان خبره بازی نمی کردند(مریلا زارعی، امید زندگانی، افسر اسدی، رضا فیاضی و ... )با دکور نامنظم و شلوغ، نورپردازی غلط و جا مانده از اجرا و موسیقی زنده و کلی لباس و سه و ساعت و نیم اجرای کش دار بی فایده.
در ضمن به اصرار دوستی مجبور شدیم اجرای اول را برویم، شاید ریتم کار در اجرارهای بعدی خوب بشود.
کاش زنان کارگردان فاصله ای از تجمل زن خانه دار می گرفتند و در هنر اندیشه، تئاتر، کمی می اندیشیدند.
اما متن شگفت انگیز است.

ما شما ایشان؟

راجع به خیلی چیزها می خواستم بنویسم، اما خیلی سخت در ذهنم تاثیر گذاشته است.
در بین اکثر زنان ایرنی کمخونی ِ فقر آهن بسیار شایع است که در دوران قاعدگی به اوجش می رسد و تمام اختلالات فیزیکی و روحی آن دوره را تشدید می کند.

نمی دانم چرا تا این حد، ولی بسیار احساس نزدیکی می کنم با همکارم که خانمی چهل و دوساله و مطلقه است و با دو دخترش زندگی می کند.
بسیار رفتارش برایم ملموس و قابل درک است.
وقتی امروز از صبح بی حوصله و پکر بود و چیزی نمی گفت و رنگش پریده بود و هرچه کردم بخندانمش، فقط یک لحظه بود و باز مثل قبل کپ کرده و بی صدا کار می کرد، فکر کردم شاید اتفاقی افتاده است، اما به محض اینکه با کوچکترین شوخی همکاری اشکش جاری شد و از اتاق رفت بیرون، حدس زدم در همان روزهای منحوس دوره اش است. و حدسم درست بود.
من حس می کنم که: در اوج رسیدگی یک زن، چهل سالگی، با تجربهء طلاق و فشار جامعه برای جوان بودن و تنها بودنش، با افسردگی دوران قاعدگی و نیاز به آرامش و آغوشی که دوستت دارد و بهت احترام می گذارد و محبتش، دردت را ، آرام کند، چقدر سخت است، که با همهء محدودیتها و زندانهای جامعه ات بسازی و حالا طعنه و کنایهء آدمهای دیگر را هم تحمل کنی که فلانی کسی را ندارد، این طور وقتها برای ما ناز می کند.
برایم جالب است که زنان اروپایی، مرخصی استعلاجی ماهانه را برای این مشکل وارد قانون کاریشان کرده اند، و ما نه تنها مردان، بلکه من و تو همدیگر را برای یک دورهء فیزیکی طبیعی، دست می اندازیم و به عدم درک مردان از این موضوع دامن می زنیم.

هر کی تک بیاره !

باران! باران! باران! بگذار امشب بهت نگویم دوستت دارم، گرچه غیر از این نیست!
باران! باران! باران! بیا یک بازی ترتیب بدهیم و اگر تو بردی تا هر وقت که بتوانم بلند بلند دوستت خواهم داشت!
وبلاگ! بیا تو هم بازی! تو هم شاهد! بعد از دیدن این پست اگر فقط یک نفر و فقط یک نفر پیش از تمام شدن باران او را دید، حتی از پشت پنجره، او برده است.
و اگر نه! پس....
باران را گو بازیگوشانه ببار!
راستی باران جان! تو می دانی سردی نگاه یعنی چه؟
امروز کسی برای - این نمی دانم چه- به من تسلیت گفت.
و من گفتم که تو در تمام بازیها از من نرمتر و لطیفتر می باریدی!
باران! باران جان! من که اشتباه نکرده ام؟ ها؟

نه اینکه از زنانگی بدم بیآید یا آن را از علتهای ضعف زنان بدانم؛ بلکه خیلی هم لذت می برم از بودن با زنان و دخترانی که همانقدر که به فکر توانایی و آگاهی هستند، به زیبایی و سلامت و جذابیت خودشان هم می رسند. اما با این وجود همیشه سعی می کنم حواسم به این باشد که غرق هیچ کدام از آنها نشوم و تعادلم را در آن زمینه ها حفظ کنم.
یک چند وقتی است نمی دانم به خاطر ِ- به قول مامان- سنم یا به خاطر تغییر شرایطم است که سرم شلوغ شده است، از بس به پیشنهادهای این و اون فکر کردم و هی همه چیز را صدبار تو ذهنم پایین بالا کردم و هی تو هر جمع قدیمی و جدید، کار و دوستی و دانشگاه، دست کم یکی بود که زوم کرده بود و همین معذبم می کرد، حسهای زنانگیم زده بالا و پاک قاتی کردم.
بعد مثل آدمهای جنگلی بی تمدن برای تعدیل این حس احمقانه ام، زورم به خودم رسید. وقت آرایشگاه را با وجود روئیدن چمنهای فراوان تعطیل کردم. سه روز اعتصاب آرایش بودم، حتی بگو یک کرم لازم ضد آفتاب. ناخنها کوتاه و لاکهای بی رنگ برای جلوگیری از شکستن زود به زود آنها به خصوص سر کار، پاک! زیاد صحبت کردن و خندیدن در جمعها و اظهار فضل و وارد شدن در بحثهای جمعی تا اطلاع ثانوی ممنوع! هرگونه کرم برای لب و دست و پلک، برای جلوگیری از خشکی و لطافت ممنوع!
خلاصه که حسابی سبیل کلفت شده ام و لابد متعادل!

تا حالا شده به این فکر کنیم که چه کسانی ازمان انتقاد می کنند؟
به نظر نمی آید که فقط انتقاد شنیدن از آدمهایی که قبولشان داریم، کافی است برای انتقاد پذیر بودن. گاهی ما با رفتارمان اجازهء انتقاد و اظهار نظر را از خیلی ها می گیریم.
می دانی برخورد از بالا و مته به خشخاش گذاشتن در همه چیز و در مورد همه مدام عیب گرفتن و انتقاد بی هدف چی به بار می آورد؟ اگر ما با اطرافیانمان چنین کنیم، نمی شود انتظار داشته باشیم که آنها در تقابل با ما به آرامش برسند، یا خود واقعیشان را بدون سانسور و محدودیت به ما نشان بدهند و راحت از ما انتقاد کنند.
به نظر می رسد، ارزش وجودی و حساس بودن، با خود رای بودن و مستبد بودن دو لبهء یک تیغند.
همان طور که فاصلهء بین اعتماد به نفس و غرور، به نازکی مویی است.